А.Р. САТАНОВА ^1,2, Д.Р. КАЙДАРОВА ^1,2, Е.К. КУКУБАСОВ ¹, Т.Т. САДЫКОВА ^1,2, Р.О. БОЛАТБЕКОВА ^2,3, О.О. БЕРТЛЕУОВ ¹, Д.Б. КАЛДЫБЕКОВ ¹

1. «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
2. «Қазақ ұлттық медицина университеті» КЕАҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
3. Алматы қаласы қоғамдық денсаулық басқармасының «Алматы онкологиялық орталығы» ШЖҚ КМК, Алматы, Қазақстан Республикасы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-1-67-14-18

ОӘЖ: 618.146-006.6:615.371

Жыл: 2023 шығарылуы: 67 номер: 1 страницы: 14-18

Скачать PDF:

АҢДАТПА

Өзектілігі: Қазіргі уақытта әлемде, оның ішінде Қазақстанда әлеуметтік-демографиялық проблема болып табылатын репродуктивті жастағы әйелдер арасында жаңа жағдайлардың көбеюі байқалады. Жас әйелдер арасында жатыр мойны обырының аурушаңдығының артуы, жас жыныстық белсенді әйелдер арасында HPV инфекциясының жоғары таралуы, жас әйелдерде жатыр мойны обырын ерте анықтау бойынша скринингтік бағдарламалардың болмауы, ақпараттандыруды арттыру үшін шұғыл шаралар қабылдау қажеттілігі. жас әйелдер жатыр мойны обырының қауіп факторлары және алдын алу әдістері туралы және осы зерттеудің өзектілігін анықтады
Зерттеудің мақсаты Алматы қаласындағы жас әйелдер арасында жатыр мойны обырының қауіп факторларын анықтау және хабардарлықты бағалау
Әдіс-тәсілдері: Мақалада Алматы қаласындағы 18 бен 32 жас аралығындағы жас әйелдер арасында жүргізілген сауалнаманың аралық нәтижелерінің аналитикалық зерттеуі берілген. Қатысушылар алдағы сауалнама бойынша толық ақпарат алды. Сауалнама әлеуметтік-демографиялық деректер, жатыр мойны обырының алдын алу туралы хабардар болу және әйелдердің гинекологиялық тарихы туралы ақпарат жинады. Сауалнама барлығы 30 сұрақтан тұрды және толтыруға 10 минут уақыт берілді.
Нәтижелер: Алматы қаласындағы жас әйелдер арасында жатыр мойны обырының бастапқы және қайталама профилактикасы бойынша барлық жас топтарында хабардарлықтың төмендігі анықталды. Алматы қаласындағы жас әйелдер арасында жатыр мойны обырының қауіп факторларын бағалау кезінде жыныстық белсенділіктің ерте басталуы, темекі шегу және гормоналды контрацептивтерді қабылдау жиі кездеседі.
Қорытынды: Сауалнама қыздардың жатыр мойны обыры және жатыр мойны обырының даму қаупі факторлары туралы хабардарлығының төмендігі проблемасын көрсетті. Осы деректерге сүйене отырып, жастар арасында осы мәселелер бойынша тәрбие жұмысын жүргізу қажеттілігі туралы қорытынды жасауға болады.
Түйінді сөздер: жатыр мойны обыры, жас әйелдер, қауіп факторлары.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Сатанова А.Р., Кайдарова Д.Р., Кукубасов Е.К., Болатбекова Р.О., Бертлеуов О.О., Калдыбеков Д.Б. // Роль вакцинации против ВПЧ в элиминации РШМ: Обзор литературы // Онкология и радиология Казахстана. – 2022. – №2. – С. 79-82 [Satanova A.R., Kajdarova D.R., Kukubasov E.K., Bolatbekova R.O., Bertleuov O.O., Kaldybekov D.B. // Rol’ vakcinacii protiv VPCh v e’liminacii RShM: Obzor literatury // Onkologiya i radiologiya Kazaxstana. – 2022. – №2. – S. 79-82 (in Russ.)]. http://doi.org/10.52532/2521-6414-2022-2-64-79-83
2. International Agency for Research on Cancer, World Health Organization. World. Source: GLOBOCAN 2020. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/900-world-fact-sheets.pdf
3. Bedell S.L., Goldstein L.S., Goldstein A.R., Goldstein A.T. Cervical Cancer Screening: Past, Present, and Future // Sex. Med. Rev. – 2020. – Vol. 8(1). – P. 28-37. https://doi.org/10.1016/j.sxmr.2019.09.005
4. De Vito C., Angeloni C., De Feo E., Marzuillo C., Lattanzi A., Ricciardi W., Villari P., Boccia S. A large cross-sectional survey investigating the knowledge of cervical cancer risk aetiology and the predictors of the adherence to cervical cancer screening related to mass media campaign // Biomed. Res. Int. – 2014. – Vol. 2014. – Art. ID: 304602. https://doi.org/10.1155/2014/304602
5. Sun Z.C., Cui Y., Yang L., Han H. [Study on the prevalence of reproductive tract infections and influencing factors on women in rural areas of the Middle and Western regions in China (in Chinese).] // Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi. – 2010. – Vol. 31(9). – P. 961-964. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21162855/
6. Franceschi S., Vaccarella S. Beral’s 1974 paper: A step towards universal prevention of cervical cancer // Cancer Epidemiol. – 2015. – Vol. 39(6). – P. 1152-1156. https://doi.org/10.1016/j.canep.2015.10.019
7. Musa J., Achenbach C.J., O’Dwyer L.C., Evans C.T., McHugh M., Hou L., Simon M.A., Murphy R.L., Jordan N. Effect of cervical cancer education and provider recommendation for screening-on-screening rates: A systematic review and meta-analysis // PLoS One. – 2017. – Vol. 12(9). – Art. ID: e0183924. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0183924. Erratum in: PLoS One. – 2017. – Vol. 12 (12 ). – Art. ID: e0190661. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0190661
8. Lilliecreutz C., Karlsson H., Spetz Holm A.C. Participation in interventions and recommended follow-up for non-attendees in cervical cancer screening -taking the women’s own preferred test method into account – A Swedish randomised controlled trial // PLoS One. – 2020. – Vol. 15(7). – Art. ID: e0235202. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0235202
9. Su B., Qin W., Xue F., Wei X., Guan Q., Jiang W., Wang S., Xu M., Yu S. The relation of passive smoking with cervical cancer: A systematic review and meta-analysis // Medicine (Baltimore). – 2018. – Vol. 97(46). – Art. ID: e13061. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000013061
10. Saei Ghare Naz M., Kariman N., Ebadi A., Ozgoli G., Ghasemi V., Rashidi Fakari F. Educational Interventions for Cervical Cancer Screening Behavior of Women: A Systematic Review // Asian Pac. J. Cancer Prev. – 2018. – Vol. 19(4). – P. 875-884. https://doi.org/10.22034/APJCP.2018.19.4.875
11. Gonzalez D., Suarez E.L., Ortiz A.P. Cervical cancer screening and sexual risky behaviors among a population of Hispanic origin // Women’s Health Issues. – 2015. – Vol. 25(3). – P. 254-261. https://doi.org/10.1016/j.whi.2015.01.002
12. European Commission. Ponti A., Antilla A., Ronco G., Senore C. Cancer screening in the European Union (2017). Report on the implementation of the Council Recommendations on cancer screening. https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/major_chronic_diseases/docs/2017_cancerscreening_2ndreportimplementation_en.pdf. 24.02.2023.
13. Song D., Li H., Li H.B., Dai J. Effect of human papillomavirus infection on the immune system and its role in the course of cervical cancer (Review) // Oncol. Lett. – 2015. – Vol. 10. – P. 600-606. http://doi.org/10.3892/ol.2015.3295
14. Gierisch J.M., Coeytaux R.R., Urrutia R.P., Havrilesky L.J., Moorman P.G., Lowery W.J., Dinan M., McBroom A.J., Hasselblad V., Sanders G.D., Myers E.R. Oral contraceptive use and risk of breast, cervical, colorectal, and endometrial cancers: a systematic review // Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. – 2013. – Vol 22(11). – P. 1931-1943. https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-13-0298
15. Hill EK. Updates in Cervical Cancer Treatment // Clin. Obstet. Gynecol. – 2020. – Vol. 63(1). – P. 3-11. https://doi.org/10.1097/GRF.0000000000000507
16. Zhu H., Shen Z., Luo H., Zhang W., Zhu X. Chlamydia Trachomatis Infection-Associated Risk of Cervical Cancer: A Meta-Analysis // Medicine (Baltimore). – 2016. – Vol. 95(13). – P. e3077. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000003077
17. Cao S., Gan Y., Dong X., Lu Z. Herpes simplex virus type 2 and the risk of cervical cancer: a meta-analysis of observational studies // Arch Gynecol. Obstet. – 2014. – Vol. 290(6). – P. 1059-1066. https://doi.org/10.1007/s00404-014-3365-7
18. Roura E., Travier N., Waterboer T., de Sanjosé S., Bosch F.X., Pawlita M., Pala V., Weiderpass E., Margall N., Dillner J., Gram I.T., Tjønneland A., Munk C., Palli D., Khaw K.T., Overvad K., Clavel-Chapelon F., Mesrine S., Fournier A., Fortner R.T., Ose J., Steffen A., Trichopoulou A., Lagiou P., Orfanos P., Masala G., Tumino R., Sacerdote C., Polidoro S., Mattiello A., Lund E., Peeters P.H., Bueno-de-Mesquita H.B., Quirós J.R., Sánchez M.J., Navarro C., Barricarte A., Larrañaga N., Ekström J., Lindquist D., Idahl A., Travis R.C., Merritt M.A., Gunter M.J., Rinaldi S., Tommasino M., Franceschi S., Riboli E., Castellsagué X. The influence of hormonal factors on the risk of developing cervical cancer and pre-cancer: Results from the EPIC Cohort // PLoS One. – 2016. – Vol. 11(1). – P. e0147029. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0147029
19. Pimple S.A., Mishra G.A. Global strategies for cervical cancer prevention and screening // Minerva Ginecol. – 2019. – Vol. 71(4). – P. 313-320. https://doi.org/10.23736/S0026-4784.19.04397-1