Т.С. НАСРЫТДИНОВ ¹

1. «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-2-68-76-81

УДК: 616.34-006:076.5

Жыл: 2023 шығарылуы: 68 номер: 2 беттер: 76-81

PDF файлын жүктеп алыңыз:

АҢДАТПА

Өзектілігі: Сұйық биопсия (FB) онкология үшін қатерлі ісіктерді диагностикалаудың заманауи, өте өзекті және перспективалы әдісі болып табылады. Бұл әдіс қан плазмасындағы еркін айналымдағы ісік жасушаларының – микрометастаздардың, ісік ДНҚ-ның, микроРНҚ-ның және экзосомалардың деңгейін анықтауға, сондай-ақ әртүрлі генетикалық өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді. Жұмыс шеңберінде Medline, PubMed, Medscape индекстелген сұйық биопсия әдістемелеріне арналған өзекті ғылыми жарияланымдарға әдеби шолу жүргізілді.
Зерттеудің мақсаты – сұйық биопсияның болжамды маңыздылығын бағалау, әдістің қазіргі ұсыныстардағы орнын, практика тұрғысынан орындылығын анықтау болып табылады.
Әдістері: Ақпаратты іздеу үшін 8 жылдық терең тарихы бар Medline, PubMed, Medscape дерекқорлары пайдаланылды. Рандомизацияланған бақыланатын зерттеулердің, клиникалық зерттеулердің, шолулардың, жүйелі шолулардың және мета-талдаулардың деректері талданды. Шолуға еркін қол жетімді толық мақалалар да, мәселе бойынша толық ақпарат алу үшін дерексіз мақалалар да кірді.
Ақпаратты өңдеу үшін Excel кестесі пайдаланылды, оның ішінде кейінгі талдау үшін ақпарат бар.
Нәтижелер: СБ қарапайымдылығы мен зерттеу жылдамдығы, жеңіл қайталануы және төмен инвазивтілігі, сондай-ақ прогрессияны динамикалық бақылау мүмкіндігі ісіктің жалпы клондық трансформациясы және емдеуге төзімділіктің пайда болуы бойынша тіндік биопсиядан асып түседі.
Бұл әдістің кемшіліктері төмен сезімталдық, биомаркерлерді дұрыс түсіндірудің және олардың ерекшелігін анықтаудың күрделілігі, дормантты ісік жасушаларының болуына байланысты жалған оң және жалған теріс нәтижелердің жоғары қаупі болып саналады.
Қорытынды: қазіргі уақытта СБ әдісі өзекті және сұранысқа ие, бірақ оны негізгі популяцияға тексерілген үлгіде сынау қажет, ал тиімді клиникалық қолдануға қол жеткізу үшін аналитикалық және аналитикалық процедураларды стандарттаумен оларды сұйық биопсияның барлық компоненттері үшін жалпылау үшін маңызды жұмыс жасалуы керек.
Түйін сөздер: сұйық биопсия, колоректальды қатерлі ісік, метастатикалық колоректальды қатерлі ісік, әдістердің жарамдылығы, тіндік биопсия, әдістердің құндылығы, микрометастаздар.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Cimadamore A., Scarpelli M., Santoni M., Cheng L., Lopez-Beltran A., Montironi R. Droplet-based digital PCR and next generation sequencing for monitoring circulating tumor DNA: a cancer diagnostic perspective // Exp. Rev. Mol. Diagn. – 2018. – Vol. 1(18). – P. 7-17. https://doi.org/10.1080/14737159.2018.1400384
2. Пасечникова Е.А., Бодня В.Н., Шаров C.В., Кадомцев Д.В., Георгиева А.Ю., Стукань А.И. Жидкостная биопсия: современное состояние проблемы // Инновационная медицина Кубани. – 2021. – №3(23). – С. 57-63 [Pasechnikova E.A., Bodnja V.N., Sharov C.V., Kadomcev D.V., Georgieva A.Ju., Stukan’ A.I. Zhidkostnaja biopsija: sovremennoe sostojanie problemy. Innovacionnaja medicina Kubani. – 2021. – №3(23). – S. 57-63 (in Russ.)]. https://doi.org/10.35401/2500-0268-2021-23-3-57-63
3. Barranha R., Costa J.L., Carneiro F., Machado J.C. Genetic heterogeneity in colorectal cancer and its clinical implications // Acta Méd. Port. – 2015. – Vol. 3(28). – P. 370-375. https://doi.org/10.20344/amp.5398
4. Remon J., Majem M. EGFR mutation heterogeneity and mixed response to EGFR tyrosine kinase inhibitors of non-small cell lung cancer: a clue to overcoming resistance // Transl. Lung Cancer Res. – 2013. – Vol. 6(2). – P. 445. https://doi.org/10.3978/j.issn.2218-6751.2013.10.14
5. Allott E.H., Geradts J., Sun X., Cohen S.M., Zirpoli G.R., Khoury T., Troester M.A Intratumoral heterogeneity as a source of discordance in breast cancer biomarker classification // Breast Cancer Res. – 2016. – Vol. 1(18). – P. 1-11. https://doi.org/10.1186/s13058-016-0725-1
6. Van’t Erve I., Marjolein J.E., Greuter Karen Bolhuis. Diagnostic strategies toward clinical implementation of liquid biopsy RAS/BRAF circulating tumor DNA analyses in patients with metastatic colorectal cancer // J. Mol. Diagn. – 2020. – Vol. 12(22). – P. 1430-1437. https://doi.org/10.1016/j.jmoldx.2020.09.002
7. Pastor B., André T., Henriques J., Trouilloud I., Tournigand C., Jary M., Adenis A. Monitoring levels of circulating cell-free DNA in patients with metastatic colorectal cancer as a potential biomarker of responses to regorafenib treatment // Mol. Oncol. – 2021. – Vol. 9(15). – P. 2401-2411. https://doi.org/10.1002/1878-0261.12972
8. Procaccio L., Bergamo F., Daniel F., Rasola C., Munar G., Biason P., Fassan M. A real-world application of liquid biopsy in metastatic colorectal cancer: The Poseidon study // Cancers. – 2021. – Vol. 20(13). – P. 5128. https://doi.org/10.3390/cancers13205128
9. Fabbri F., Carloni S., Zoli W., Ulivi P., Gallerani G., Fici P., Chiadini E., Passardi A., Frassineti G.L., Ragazzini A. Detection and recovery of circulating colon cancer cells using a dielectrophoresis-based device: KRAS mutation status in pure CTCs // Cancer Lett. – 2013. – Vol. 335. – P. 225-231. https://doi.org/10.1016/j.canlet.2013.02.015
10. Vidal J., Muinelo L., Dalmases A., Jones F., Edelstein D., Iglesias M., Orrillo M., Abalo A., Rodríguez C., Brozos E. Plasma ctDNA RAS mutation analysis for the diagnosis and treatment monitoring of metastatic colorectal cancer patients // Ann. Oncol. – 2017. – Vol. 28. – P. 1325–1332. https://doi.org/10.1093/annonc/mdx125
11. García-Foncillas J., Tabernero J., Élez E., Aranda E., Benavides M., Camps C., Jantus-Lewintre E., López R., Muinelo-Romay L., Montagut C. Prospective multicenter real-world RAS mutation comparison between OncoBEAM-based liquid biopsy and tissue analysis in metastatic colorectal cancer // Br. J. Cancer. – 2018. – Vol. 119. – P. 1464-1470. https://doi.org/10.1038/s41416-018-0293-5
12. Thierry A., Pastor B., Jiang Z.Q., Katsiampoura A.D., Parseghian C., Loree J., Overman M.J., Sanchez C., El Messaoudi S., Ychou M. Circulating DNA Demonstrates Convergent Evolution and Common Resistance Mechanisms during Treatment of Colorectal Cancer // Clin. Cancer Res. – 2017. – Vol. 23. – P. 4578-4591. https://doi.org/10.1158/1078-0432.CCR-17-0232
13. De Macedo M.P., De Melo F.M., Ribeiro J.D.S.S., De Mello C.A.L., Begnami M.D.F.D.S., Soares F.A., Carraro D.M., Cunha I.W. RAS mutations vary between lesions in synchronous primary Colorectal Cancer: Testing only one lesion is not sufficient to guide anti-EGFR treatment decisions // Oncoscience. – 2015. – Vol. 2. – P. 125. https://doi.org/10.18632/oncoscience.118
14. Lee K.H., Kim J.S., Lee C.S., Kim J.Y. KRAS discordance between primary and recurrent tumors after radical resection of colorectal cancers // J. Surg. Oncol. – 2015. – Vol. 8(111). – P. 1059-1064. https://doi.org/10.1002/jso.23936
15. Siravegna G., Marsoni S., Siena S., Bardelli A. Integrating liquid biopsies into the management of cancer // Nat. Rev. Clin. Oncol. – 2017. – Vol. (9)14. – P. 531-548. https://doi.org/10.1038/nrclinonc.2017.14
16. Grolz D., Hauch S., Schlumpberger M., Guenther K., Voss T., Sprenger-Haussels M., Oelmüller U. Liquid Biopsy Preservation Solutions for Standardized Pre-Analytical Workflows – Venous Whole Blood and Plasma // Curr. Pathobiol. Rep. – 2018. – Vol. 6. – P. 275-286. https://doi.org/10.1007/s40139-018-0180-z
17. Misale S., Di Nicolantonio F., Sartore-Bianchi A., Siena S., Bardelli A. Resistance to Anti-EGFR Therapy in Colorectal Cancer: From Heterogeneity to Convergent Evolution // Cancer Discov. – 2014. – Vol. 4. – P. 1269-1280. https://doi.org/10.1158/2159-8290.CD-14-0462