Е.Б. КУРАКБАЕВ ^1,2, Б.С. ТУРДАЛИЕВА ¹, Л.Н. МАНЖУОВА ², К.О. ОМАРОВА ², Г.К. АБДИЛОВА ², А.З. КУСАИНОВ ², С.С. САПАРБАЕВ ³, В.В. ЩУКИН ⁴

1. «Қазақстан медицина университеті «Қоғамдық денсаулық сақтау жоғарғы мектебі»» ЖШС, Алматы, Қазақстан Республикасы;
2. «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
3. «Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті» КеАҚ, Актобе, Қазақстан Республикасы;
4. «Дмитрий Рогачев атындағы балалар гематологиясы, онкология және иммунология Ұлттық медициналық зерттеу орталығы» ФМБМ, Мәскеу, Ресей Федерациясы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-2-68-69-75

УДК: 616-006:155:053.2

Жыл: 2023 шығарылуы: 68 номер: 2 беттер: 69-75

PDF файлын жүктеп алыңыз:

АҢДАТПА

Өзектілігі: Онкологиялық аурулар ісік балалар өлімінің басты себебі болып қала береді, нәтижесінде қарқынды терапия жүргізу қажеттілігі артуда. Онкологиялық аурулармен ауыратын ауруханаға жатқызылған балалар негізгі ауру бойынша да, жұқпалы асқынуларға және дәрілік препараттардың уытты әсеріне байланысты да жағдайдың кенеттен нашарлауы бойынша жоғары тәуекел тобына жатады. Бұл шолуда клиникалық нашарлауды уақтылы анықтау мақсатында онкологиялық науқастарда ерте ескертудің педиатриялық белгілері (Pediatric Early Warning Signs, PEWS) жүйесі туралы мәліметтер қамтылған.
Зерттеудің мақсаты – балалар онкологиясындағы клиникалық нашарлаудың ерте алдын алудың педиатриялық белгілері жүйесін қолдану туралы өзекті әдеби деректерге шолу.
Әдістері: онкологиялық балаларда PEWS жүйесін қолдану бойынша интернет-ресурстарда жарияланған зерттеулерге шолу жасалды.
Нәтижелер: жарияланған деректер бойынша онкологиялық науқастарда PEWS жүйесін қолдану маңызды рөл көрсетеді, ол клиникалық жағдайдың нашарлауын ерте анықтау үшін және уақытылы шұғыл медициналық көмек көрсету үшін қажет.
Қорытынды: Халықаралық тәжірибеге жүргізілген талдау көрсеткендей онкологиялық аурулары бар балаларда PEWS жүйесін қолдану халықаралық тәжірибеде клиникалық нашарлау белгілерін ерте танудың тиімді әдісін ұсынады, бұл өз кезегінде кешенді қарқынды терапияны уақтылы қосуға мүмкіндік береді.
Түйін сөздер: онкология, гематология, pews, клиникалық нашарлау, балалар, қарқынды терапия.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Zhang J., Walsh M.F., Wu G., Edmonson M.N., Gruber T.A., Easton J., Hedges D., Ma X., Zhou X., Yergeau D.A., Wilkinson M.R., Vadodaria B., Chen X., McGee R.B., Hines-Dowell S., Nuccio R., Quinn E., Shurtleff S.A., Rusch M., Patel A., Becksfort J.B., Wang S., Weaver M.S., Ding L., Mardis E.R., Wilson R.K., Gajjar A., Ellison D.W., Pappo A.S., Pui C.H., Nichols K.E., Downing J.R. Germline Mutations in Predisposition Genes in Pediatric Cancer // N. Engl. J. Med. – 2015. – Vol. 373(24). – P. 2336-2346. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1508054
2. Lam C.G., Howard S.C., Bouffet E., Pritchard-Jones K. Science and health for all children with cancer // Science. – 2019. – 363(6432). – Р. 1182-1186. https://doi.org/10.1126/science.aaw4892
3. Chapman S.M., Wray J., Oulton K., Peters M.J. Systematic review of pediatric track and trigger systems for hospitalized children // Resuscitation. – 2016. – Vol. 109. – P. 87-109. https://doi.org/10.1016/j.resuscitation.2016.07.230
4. Rodriguez-Galindo C., Friedrich P., Morrissey L., Frazier L. Global challenges in pediatric oncology // Curr. Opin. Pediatr. – 2013. – Vol. 25. – P. 3-15. https://doi.org/10.1097/MOP.0b013e32835c1cbe
5. Steliarova-Foucher E., Colombet M., Ries LAG., Moreno F., Dolya A., Bray F., Hesseling P., Shin H.Y., Stiller C.A. International incidence of childhood cancer, 2001-10: a population-based registry study // Lancet Oncol. – 2017. – Vol. 18(6). – P. 719-731. https://doi.org/10.1016/S1470-2045(17)30369-8
6. Саатова Г.М., Михайлова В.В., Кабаева Д.Д. Факторы риска развития осложнений при пневмонии у детей // Бюллетень науки и практики. – 2020. – Т. 6, №12. – С. 241-247 [Saatova G.M., Mixajlova V.V., Kabaeva D.D. Faktory riska razvitiya oslozhnenij pri pnevmonii u detej // Byulleten’ nauki i praktiki. – 2020. – T. 6, №12. – S. 241-247 (in Russ.)]. https://doi.org/10.33619/2414-2948/61/24
7. Bonafide C.P., Localio A.R., Roberts K.E., Nadkarni V.M., Weirich C.M., Keren R. Impact of rapid response system implementation on critical deterioration events in children // JAMA Pediatr. – 2014. – Vol. 168(1). – P. 25-33. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2013.3266
8. Panesar R., Polikoff L.A., Harris D., Mills B., Messina C., Parker M.M. Characteristics and outcomes of pediatric rapid response teams before and after mandatory triggering by an elevated Pediatric Early Warning System (PEWS) score // Hosp. Pediatr. – 2014. – Vol. 4(3). – P. 135-140. https://doi.org/10.1542/hpeds.2013-0062
9. Рыков М.Ю., Севрюков Д.Д., Вилкова А.С. Злокачественные новообразования у детей: клинические проявления и диагностика // Вопр. Соврем. Педиатр. – 2017. – Т. 16(5). – C. 370-382 [Rykov M. Yu., Sevryukov D. D., Vilkova A. S. Zlokachestvennye novoobrazovaniya u detej: klinicheskie proyavleniya i diagnostika // Vopr. Sovrem. Pediatr. – 2017. – T. 16(5). – S. 370-382 (in Russ.)]. https://doi.org/10.15690/vsp.v16i5.1801
10. Ralston M.E., Day L.T., Slusher T.M., Musa N.L., Doss H.S. Global paediatric advanced life support: improving child survival in limited-resource settings // Lancet. – 2013. – Vol. 381(9862). – P. 256-265. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)61191-X
11. Skaletzky S.M., Raszynski A., Totapally B.R. Validation of a modified pediatric early warning system score: a retrospective case-control study // Clin. Pediatr. – 2012. – Vol. 51(5). – P. 431-435. https://doi.org/10.1177/0009922811430342
12. McLellan M.C., Gauvreau K., Connor J.A. Validation of the Cardiac Children’s Hospital Early Warning Score: an early warning scoring tool to prevent cardiopulmonary arrests in children with heart disease // Congenit. Heart Dis. – 2014. – Vol. 9(3). – P. 194-202. https://doi.org/10.1111/chd.12132
13. McLellan M.C., Gauvreau K., Connor J.A. Validation of the Children’s Hospital Early Warning System for Critical Deterioration Recognition // J. Pediatr. Nurs. – 2017 – Vol. 32. – P. 52-58. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2016.10.005
14. You D., Hug L., Ejdemyr S., Idele P., Hogan D., Mathers C., Gerland P., New J.R., Alkema L. Global, regional, and national levels and trends in under-5 mortality between 1990 and 2015, with scenario-based projections to 2030: a systematic analysis by the UN inter-agency Group for Child Mortality Estimation // Lancet. – 2015. – Vol. 386(10010). – P. 2275-2286. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(15)00120-8
15. McLellan M.C., Gauvreau K., Connor J.A. Validation of the Children’s Hospital Early Warning System for Critical Deterioration Recognition // J. Pediatr. Nurs. – 2017. – Vol. 32. – P. 52-58. https://doi.org//10.1016/j.pedn.2016.10.005
16. Demaret P., Pettersen G., Hubert P., Teira P., Emeriaud G. The critically-ill pediatric hemato-oncology patient: epidemiology, management, and strategy of transfer to the pediatric intensive care unit // Ann. Intens. Care. – 2012. – Vol. 2. – Art. no. 14. https://doi.org/10.1186/2110-5820-2-14
17. Parshuram C.S., Duncan H.P., Joffe A.R., Farrell C.A., Lacroix J.R., Middaugh K.L., Hutchison J.S., Wensley D., Blanchard N., Beyene J., Parkin P.C. Multicentre validation of the bedside paediatric early warning system score: a severity of illness scores to detect evolving critical illness in hospitalised children // Crit. Care. – 2011. – Vol. 15(4). – P. 184. https://doi.org/10.1186/cc10337
18. Demmel K.M., Williams L., Flesch L. Implementation of the pediatric early warning scoring system on a pediatric hematology/oncology unit // J. Pediatr. Oncol. Nurs. – 2010. – Vol. 27(4). – P. 229-240. https://doi.org/10.1177/1043454209358410
19. Olson D., Preidis G.A., Milazi R., Spinler J.K., Lufesi N., Mwansambo C., Hosseinipour M.C., McCollum E.D. Task shifting an inpatient triage, assessment and treatment programme improves the quality of care for hospitalised Malawian children // Trop. Med. Int. Health. – 2013. – Vol. 18(7). – P. 879-886. https://doi.org/10.1111/tmi.12114
20. Sefton G., McGrath C., Tume L., Lane S., Lisboa P.J., Carrol E.D. What impact did a Paediatric Early Warning system have on emergency admissions to the paediatric intensive care unit? An observational cohort study // Intens. Crit. Care Nurs. – 2015. – Vol. 31(2). – P. 91-99. https://doi.org/10.1016/j.iccn.2014.01.001
21. Agulnik A., Forbes P.W., Stenquist N., Rodriguez-Galindo C., Kleinman M. Validation of a Pediatric Early Warning Score in Hospitalized Pediatric Oncology and Hematopoietic Stem Cell Transplant Patients // Pediatr. Crit. Care Med. – 2016. – Vol. 17(4). – P. 146-153. https://doi.org/10.1097/PCC.0000000000000662
22. Agulnik A., Robles L.N.M., Forbes P.W., Soberanis Vasquez D.J., Mack R., Antillon-Klussmann F., Kleinman M., Rodriguez-Galindo C. Improved outcomes after successful implementation of a pediatric early warning system (PEWS) in a resource-limited pediatric oncology hospital // Cancer. – 2017. –Vol. 123(15) – P. 2965-2974. https://doi.org/10.1002/cncr.30664
23. Agulnik A., Antillon-Klussmann F., Soberanis Vasquez DJ., Arango R., Moran E., Lopez V., Rodriguez-Galindo C., Bhakta N. Cost-benefit analysis of implementing a pediatric early warning system at a pediatric oncology hospital in a low-middle income country // Cancer. – 2019. – Vol. 125(22). – P. 4052-4058. https://doi.org/10.1002/cncr.32436
24. Agulnik A., Gossett J., Carrillo A.K., Kang G., Morrison R.R. Abnormal Vital Signs Predict Critical Deterioration in Hospitalized Pediatric Hematology-Oncology and Post-hematopoietic Cell Transplant Patients // Front. Oncol. – 2020. – Vol. 10. – Art. no. 354. https://doi.org/10.3389/fonc.2020.00354
25. Saron H., Carter B., Siner S., Preston J., Peak M., Mehta F., Lane S., Lambert C., Jones D., Hughes H., Harris J., Evans L., Dee S., Eyton-Chong C.K., Carrol E.D., Sefton G. Parents’ experiences and perceptions of the acceptability of a whole-hospital, pro-active electronic pediatric early warning system (the DETECT study): A qualitative interview study // Front. Pediatr. – 2022. – Vol. 10. – Art. no. 954738. https://doi.org/10.3389/fped.2022.954738
26. Graetz D., Kaye E.C., Garza M., Ferrara G., Rodriguez M., Soberanis Vásquez D.J., Méndez Aceituno A., Antillon-Klussmann F., Gattuso J.S., Mandrell B.N., Baker J.N., Rodriguez-Galindo C., Mack J.W., Agulnik A. Qualitative Study of Pediatric Early Warning Systems’ Impact on Interdisciplinary Communication in Two Pediatric Oncology Hospitals With Varying Resources // JCO Glob. Oncol. – 2020. – Vol. 6. – P. 1079-1086. https://doi.org/10.1200/GO.20.00163
27. Gillipelli S.R., Kaye E.C., Garza M., Ferrara G., Rodriguez M., Soberanis Vasquez DJ., Mendez Aceituno A., Antillón-Klussmann F., Gattuso J.S., Mandrell B.N., Baker J.N., Rodriguez-Galindo C., Agulnik A., Graetz D.E. Pediatric Early Warning Systems (PEWS) improve provider-family communication from the provider perspective in pediatric cancer patients experiencing clinical deterioration // Cancer Med. – 2023. – Vol. 12(3). – P. 3634-3643. https://doi.org/10.1002/cam4.5210
28. Agulnik A., Cárdenas A., Carrillo A.K., Bulsara P., Garza M., Alfonso Carreras Y., Alvarado M., Calderón P., Díaz R., de León C., Del Real C., Huitz T., Martínez A., Miralda S., Montalvo E., Negrín O., Osuna A., Perez Fermin C.K., Pineda E., Soberanis D., Juárez Tobias M.S., Lu Z., Rodriguez-Galindo C. EVAT Study Group. Clinical and organizational risk factors for mortality during deterioration events among pediatric oncology patients in Latin America: A multicenter prospective cohort // Cancer. – 2021. – Vol. 127(10). – P. 1668-1678. https://doi.org/10.1002/cncr.33411
29. Agulnik A., Malone S., Puerto-Torres M., Gonzalez-Ruiz A., Vedaraju Y., Wang H., Graetz D., Prewitt K., Villegas C., Cardenas-Aguierre A., Acuna C., Arana A.E., Díaz R., Espinoza S., Guerrero K., Martínez A., Mendez A., Montalvo E., Soberanis D., Torelli A., Quelal J., Villanueva E., Devidas M., Luke D., McKay V. EVAT Study Group. Reliability and validity of a Spanish-language measure assessing clinical capacity to sustain Paediatric Early Warning Systems (PEWS) in resource-limited hospitals // BMJ Open. – 2021. – Vol. 11(10). – Art. no. e053116. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-053116
30. Agulnik A., Ferrara G., Puerto-Torres M., Gillipelli S.R., Elish P., Muniz-Talavera H., Gonzalez-Ruiz A., Armenta M., Barra C., Diaz R., Hernandez C., Juárez Tobias S., de Jesus Loeza J., Mendez A., Montalvo E., Penafiel E., Pineda E., Graetz D.E. Assessment of Barriers and Enablers to Implementation of a Pediatric Early Warning System in Resource-Limited Settings // JAMA Netw. Open. – 2022. – Vol. 5(3). – Art. no. e221547. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2022.1547
31. Soeteman M., Kappen T.H., van Engelen M., Kilsdonk E., Koomen E., Nieuwenhuis E.E.S., Tissing W.J.E., Fiocco M., van den Heuvel-Eibrink M., Wösten-van Asperen R.M. Identifying the critically ill paediatric oncology patient: a study protocol for a prospective observational cohort study for validation of a modified Bedside Paediatric Early Warning System score in hospitalised paediatric oncology patients // BMJ Open. – 2021. – Vol. 11(5). – Art. no. e046360. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-046360
32. Stotts J.R., Lyndon A., Chan G.K., Bekmezian A., Rehm R.S. Nursing surveillance for deterioration in pediatric patients: an integrative review // J. Pediatr. Nurs. – 2020. – Vol. 50. – P. 59–74. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2019.10.008
33. Daw W., Kaur R., Delaney M., Elphick H. Respiratory rate is an early predictor of clinical deterioration in children // Pediatr. Pulmonol. – 2020. – Vol. 55(8). – P. 2041-2049. https://doi.org/10.1002/ppul.24853
34. Roland D., Stilwell P.A., Fortune P-M., Alexander J., Clark S.J., Kenny S. Case for change: a standardised inpatient paediatric early warning system in England // Arch. Dis. Child. – 2021. – Vol. 106. – P. 648–651. https://doi.org/10.1136/archdischild-2020-320466
35. Gawronski O., Ciofi degli Atti M.L., Di Ciommo V., Cecchetti C., Bertaina A., Tiozzo E., Raponi M. Accuracy of bedside paediatric early warning system (BedsidePEWS) in a pediatric stem cell transplant unit // J. Pediatr. Oncol. Nurs. – 2016. – Vol. 33. – P. 249-256. https://doi.org/10.1177/1043454215600154
36. Lambert V., Matthews A., MacDonell R., Fitzsimons J. Paediatric early warning systems for detecting and responding to clinical deterioration in children: a systematic review // BMJ Open. – 2017. – Vol. 7. – Art. no. e014497. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2016-014497
37. Duncan H.P., Fule B., Rice I., Sitch A.J., Lowe D. Wireless monitoring and real-time adaptive predictive indicator of deterioration // Sci. Rep. – 2020. – Vol. 10. – Art. no. 11366. https://doi.org/10.1038/s41598-020-67835-4
38. Trubey R., Huang C., Lugg-Widger F.V., Hood K., Allen D., Edwards D., Lacy D., Lloyd A., Mann M., Mason B., Oliver A., Roland D., Sefton G., Skone R., Thomas-Jones E., Tume L.N., Powell C. Validity and effectiveness of paediatric early warning systems and track and trigger tools for identifying and reducing clinical deterioration in hospitalised children: a systematic review // BMJ Open. – 2019. – Vol. 9(5). – Art. no. e022105. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-022105
39. Duncan H., Hudson A.P. Implementation of a paediatric early warning system as a complex health technology intervention // Arch. Dis. Child. – 2021. – Vol. 106(3). – P. 215-218. https://doi.org/10.1136/archdischild-2020-318795
40. Gawronski O., Ferro F., Cecchetti C., Ciofi Degli Atti M., Dall’Oglio I., Tiozzo E., Raponi M. Adherence to the bedside paediatric early warning system (BedsidePEWS) in a pediatric tertiary care hospital // BMC Health Serv Res. – 2021. – Vol. 21(1). – Art. no. 852. https://doi.org/10.1186/s12913-021-06809-2
41. Jensen C.S., Nielsen P.B., Olesen H.V., Kirkegaard H., Aagaard H. Pediatric early warning score systems, nurses’ perspective – a focus group study // J. Pediatr. Nurs. – 2018. – Vol. 41. – P. e16-22. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2018.02.004
42. Sefton G., Lane S., Killen R., Black S., Lyon M., Ampah P., Sproule C., Loren-Gosling D., Richards C., Spinty J., Holloway C., Davies C., Wilson A., Chean C.S., Carter B., Carrol E.D. Accuracy and Efficiency of Recording Pediatric Early Warning Scores Using an Electronic Physiological Surveillance System Compared With Traditional Paper-Based Documentation // Comput. Inform. Nurs. – 2017. – Vol. 35(5). – P. 228-236. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000305
43. Wheway J., Stilwell P.A., Cook A., Roland D. A preimplementation survey for a standardised approach to paediatric early warning systems // Arch. Dis. Child. – 2021. – Vol. 106. – P. 620-622. https://doi.org/10.1136/archdischild-2020-319100
44. Lang A., Simmonds M., Pinchin J., Sharples S., Dunn L., Clarke S., Bennett O., Wood S., Swinscoe C. The Impact of an Electronic Patient Bedside Observation and Handover System on Clinical Practice: Mixed-Methods Evaluation // JMIR Med. Inform. – 2019. – Vol. 7(1). – Art. no. e11678. https://doi.org/10.2196/11678
45. Allen D., Lloyd A., Edwards D., Hood K., Huang C., Hughes J., Jacob N., Lacy D., Moriarty Y., Oliver A., Preston J., Sefton G., Sinha I., Skone R., Strange H., Taiyari K., Thomas-Jones E., Trubey R., Tume L., Powell C., Roland D. Development, implementation and evaluation of an evidence-based paediatric early warning system improvement programme: the PUMA mixed methods study // BMC Health Serv. Res. – 2022. – Vol. 22(1). – Art. no. 9. https://doi.org/10.1186/s12913-021-07314-2
46. Alzawad Z., Lewis F.M., Kantrowitz-Gordon I., Howells A.J. A qualitative study of parents’ experiences in the pediatric intensive care unit: riding a roller coaster // J. Pediatr. Nurs. – 2020. – Vol. 51. – P. 8-14. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2019.11.015
47. Brady P.W., Giambra B.K., Sherman S.N., Clohessy C., Loechtenfeldt A.M., Walsh K.E., Shah S.S., Lannon C. The parent role in advocating for a deteriorating child: a qualitative study // Hosp. Pediatr. – 2020. – Vol. 10. – P. 728-742. https://doi.org/10.1542/hpeds.2020-0065
48. Gawronski O., Parshuram C., Cecchetti C., Tiozzo E., Ciofi Degli Atti M.L., Dall’Oglio I., Scarselletta G., Offidani C., Raponi M., Latour J.M. Qualitative study exploring factors influencing escalation of care of deteriorating children in a children’s hospital // BMJ Paediatr. Open. – 2018. – Vol. 2(1). – Art. no. e000241. https://doi.org/10.1136/bmjpo-2017-000241
49. Уткузова М.А., Белоусова М.В., Прусаков В.Ф., Уткузов А.А. Опухоли головного мозга у детей: важность онконастороженности и особенности диагностики с позиции детского невролога // Поволожск. онкол. вестник. – Т. 10, №1. – 2019. – С. 7-16 [Utkuzova M.A., Belousova M.V., Prusakov V.F., Utkuzov A.A. Opuxoli golovnogo mozga u detej: vazhnost’ onkonastorozhennosti i osobennosti diagnostiki s pozicii detskogo nevrologa // Povolozhsk. onkol. vestnik. – T. 10, №1. – 2019. – S. 7-16 (in Russ.)]. https://cyberleninka.ru/article/n/opuholi-golovnogo-mozga-u-detey-vazhnost-onkonastorozhennosti-i-osobennosti-diagnostiki-s-pozitsii-detskogo-nevrologa
50. Копытова Е.В., Спичак И.И., Агульник А., Пристанскова Е.А., Киргизов К.И., Жуковская Е.В., Лазарев В.В. Стандартизация подходов к раннему выявлению рисков у пациентов для эскалации терапии в детской гематологии-онкологии: сообщение рабочей группы по внедрению шкалы «РОСРИСК». Результаты анкетирования клиник России и модель организации помощи // Российский журнал детской гематологии и онкологии (РЖДГиО). – 2018. – Вып. 5(1). – С. 17-33. [Kopytova E.V., Spichak I.I., Agul’nik A., Pristanskova E.A., Kirgizov K.I., Zhukovskaya E.V., Lazarev V.V. Standartizaciya podxodov k rannemu vyyavleniyu riskov u pacientov dlya e’skalacii terapii v detskoj gematologii-onkologii: soobshhenie rabochej gruppy po vnedreniyu shkaly «ROSRISK». Rezul’taty anketirovaniya klinik Rossii i model’ organizacii pomoshhi // Rossijskij zhurnal detskoj gematologii i onkologii (RZhDGiO). – 2018. – Vol. 5(1). –S. 17-33 (in Russ.)]. https://doi.org/10.17650/2311-1267-2018-5-1-17-33