С.З. САФИНА ¹, Г.К. МҰХАМЕДЬЯРОВА ¹, В.В. ДИМИТРИЕВА ¹

1. «Профессор М.З. Сигал атындағы РКОД» ДСМ РТ, Қазан, Ресей Федерациясы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-2-68-59-63

УДК: 616.43-006

Жыл: 2023 шығарылуы: 68 номер: 2 беттер: 59-63

PDF файлын жүктеп алыңыз:

АҢДАТПА

Өзектілігі: ингибиторлық препараттардың жаңа класын тіркеуге байланысты иммунологиялық бақылау нүктелері бүкіл әлемде қатерлі ісік терапиясы айтарлықтай өзгерді. Клиникалық зерттеулерге сүйене отырып, емдеудің осы түріне сезімтал науқастарда цитостатикалық терапиямен салыстырғанда өмір сүрудің жоғарылауы дәлелденді. Бақылау нүктесінің ингибиторлары өздерінің әсерін қатерлі жасушаларға иммундық реакцияны реттеу, Т-жасушаларын реттеудің әдеттегі тежеу жолдарын блоктау арқылы көрсетеді. Цитотоксикалық т-лимфоцитарлық антиген-4 (CTLA-4) және бағдарламаланған жасуша өлімі ақуызының (PD-1) немесе онымен байланысты лигандтың (PD-L-1) рецепторлары ингибиторлардың нысаны болып табылады. CTLA-4 антигендік реакцияны бастаудың ерте сатысында әрекет етеді, ал PD-1 және PD-L-1 перифериялық тінмен өзара әрекеттесуді модуляциялау арқылы әрекет етеді.
Алайда, бақылау нүктесінің ингибиторларымен (акт) емдеу иммундық жүйенің белсендірілуіне байланысты иммундық жанама жағымсыз құбылыстардың (ион) кең спектрімен бірге жүреді. Өмір сүруге оң әсер еткеніне қарамастан, пациенттердің шамамен 10% -. эндокриндік әсерлері бар жанама әсерлер байқалды.
Зерттеудің мақсаты – Бақылау нүктесінің ингибиторларымен емдеудің бірінші және кейінгі желілерінде қатерлі ісіктердің әртүрлі локализациясы бар емделушілерде клиникалық тәжірибе жағдайында қалқанша безінің иммундық-делдалдық жағымсыз құбылыстарының даму жиілігін бағалау.
Әдістері: Жұмыс анамнездік, зертханалық және аспаптық зерттеу әдістерін қолдану арқылы орындалды. Зертханалық талдау қандағы TSH, T3, T4, ACTH, кортизол деңгейін анықтауды қамтиды. Мәліметтерді талдау Microsoft Excel бағдарламасы арқылы жүргізілді.
Нәтижелер: иммундық жолдың бақылау нүктелерін блокаторлармен емдеу аясында иммундық тиреоидиттің даму жиілігі біздің бақылауымызда 29% құрады. Қалқанша безінің бұзылуының дебюті терапияның алғашқы 12-16 аптасында диагноз қойылды, қалқанша безінің бұзылуы аясында гипертиреоздан басталды, содан кейін 1-3 айдан кейін тұрақты гипотиреозға көшті.
Қорытынды: Біздің зерттеуімізде пациенттердегі АКТ қауіпсіздік профилін талдау кезінде иммундық әсер ететін жағымсыз реакциялар жиілігі мен спектрі бойынша әлемдік тәжірибеден ерекшеленбеді. Уыттылық спектрі ісіктің локализациясына байланысты емес. Оңтайлы және тиімді емдеу үшін қалқанша безінің зақымдануын ерте диагностикалау қажет, оны зертханалық зерттеулер арқылы жүзеге асыруға болады. АКТ терапиясы кезінде қолайсыз құбылыстардың даму уақытын білу қалқанша безінің терапиясынан болатын асқынуларды уақтылы диагностикалауға және түзетуге мүмкіндік береді және тиімді терапияны жалғастыруға мүмкіндік береді.
Түйін сөздер: иммундық эндокринопатия, иммунотерапия, бақылау нүктесінің ингибиторлары (акт).

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Нуралиева Н.Ф., Трошина Е.А., Мельниченко Г.А. Поражение желез внутренней секреции как осложнение иммунотерапии в практике онколога // Клин. Эксперимент. Тиреоидология. – 2018. – №14 (4). – С. 174-182 [Nuralieva N.F., Troshina E.A., Mel’nichenko G.A. Porazhenie zhelez vnutrennej sekrecii kak oslozhnenie immunoterapii v praktike onkologa // Klin. E’ksperiment. Tireoidologiya. – 2018. – №14 (4). – S. 174-182 (in Russ.)]. https://doi.org/10.14341/ket9875
2. Yamauchi I., Sakane Y., Fukuda Y., Fujii T., Taura D, Hirata M., Hirota K., Ueda Y., Kanai Y., Y., Kondo E., Sone M., Yasoda A., Inagaki N. Clinical Features of Nivolumab-Induced Thyroiditis: A Case Series Study // Thyroid. – 2017. – Vol. 27 (7). – P. 894-901. https://doi.org/10.1089/thy.2016.0562
3. Журтова И.Б., Эльгарова Л.В., Губачикова А.М. Иммуноопосредованные нежелательные эндокринные явления при лечении ингибиторами контрольных точек иммунного ответа: клинический случай ниволумаб-индуцированного тиреоидита // Фарматека. – 2022. – Т. 29, № 7. – С. 90-94 [Zhurtova I.B., E’l’garova L.V., Gubachikova A.M. Immunooposredovannye nezhelatel’nye e’ndokrinnye yavleniya pri lechenii ingibitorami kontrol’nyx tochek immunnogo otveta: klinicheskij sluchaj nivolumab-inducirovannogo tireoidita // Farmateka. – 2022. – T. 29, № 7. – S. 90-94 (in Russ.)]. https://dx.doi.org/10.18565/pharmateca.2022.7.90-94
4. Sznol M., Postow M. A,. Davies M. J., Pavlick A.C., Plimack E. R., Shaheen M., Veloski C., Robert C. Endocrine-related adverse events associated with immune checkpoint blockade and expert insights on their management // Cancer Treat. Rev. –2017. – Vol. 58. – P. 70-76. https://doi.org/10.1016/j.ctrv.2017.06.002
5. Higham C.E., Olsson-Brown A., Carroll P., Cooksley T., Larkin J, Lorigan P., Morganstein D., Trainer P. J., the Society for Endocrinology Clinical Committee. Society for Endocrinology Endocrine Emergency Guidance: Acute management of the endocrine complications of checkpoint inhibitor therapy // Endocrine Connect. – 2018. – Vol. 7(7). – P. G1-G7. https://doi.org/10.1530/EC-18-0068
6. Шубникова Е.В., Букатина Т.М., Вельц Н.Ю., Каперко Д.А., Кутехова Г.В. Ингибиторы контрольных точек иммунного ответа: новые риски нового класса противоопухолевых средств // Безопасность и риск фармакотер. – 2020. – Т. 8, № 1. – С. 9-22 [Shubnikova E.V., Bukatina T.M., Vel’c N.Yu., Kaperko D.A., Kutexova G.V. Ingibitory kontrol’nyx tochek immunnogo otveta: novye riski novogo klassa protivoopuxolevyx sredstv // Bezopasnost’ i risk farmakoter. – 2020. – T. 8, № 1. – S. 9-22 (in Russ.)]. https://doi.org/10.30895/2312-7821-2020-8-1-9-22
7. Faje A.T , Sullivan R., Lawrence D., Tritos N. A., Fadden R., Klibanski A., Nachtigall L. Ipilimumab-Induced Hypophysitis: A Detailed Longitudinal Analysis in a Large Cohort of Patients With Metastatic Melanoma // J. Clin. Endocrinol. Metabol. – 2014. – Vol. 99 (11). – P. 4078-4085. https://doi.org/10.1210/jc.2014-2306
8. Hattersley R., Nana M., Lansdown A.J. Endocrine complications of immunotherapies: a review // Clin. Med. J. – 2021. – Vol. 21 (2). – P. e212-e222. https://doi.org/10.7861/clinmed.2020-0827
9. Paschou S.A., Stefanaki K., Psaltopoulou T., Liontos M., Koutsoukos K., Zagouri F., Lambrinoudaki I., Dimopoulos M.-A. How we treat endocrine complications of immune checkpoint inhibitors // ESMO Open. – 2021. – Vol. 6 (1). – Art. no. 100011. https://doi.org/10.1016/j.esmoop.2020.100011
10. IshidaY., Agata Y., Shibahara K., Honjo T. Induced expression of PD-1, a novel member of the immunoglobulin gene superfamily, upon programmed cell death // EMBO J. – 1992. – Vol. 11. – P. 3887-3895. https://doi.org/10.1002/j.1460-2075.1992.tb05481.x
11. Chang L.-S., Barroso-Sousa R., Tolaney S.M.,Hodi S.F.,Kaiser U.B., Min L. Endocrine Toxicity of Cancer Immunotherapy Targeting Immune Checkpoints // Endocrine Rev. – 2019. – Vol. 40 (1). – P. 17-65. https://doi.org/10.1210/er.2018-00006
12. Agrawal L., Bacal A., Jain S., Singh V., Emanuele N., Emanuele M., Meah F. Immune checkpoint inhibitors and endocrine side effects: a narrative review // Postgrad. Med. – 2020. – Vol. 132 (2). – P. 206-214. https://doi.org/10.1080/00325481.2019.1709344