А.Т. Аубакирова ^1,2, Г.Б. Абдилова ¹, А.Н. Нұрғалиева ¹, Г.К. Абдигалиева ¹, Е. Серікұлы ¹, А.Д. Байчалова ¹

1. «А.Н. Сызғанов атындағы Ұлттық ғылыми хирургия орталығы» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
2. «Қазақ онкология және радиология ғылыми зерттеу институты» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2022-4-66-59-63

УДК: 616-006.6(36):577.21

Жыл: 2022 шығарылуы: 66 номер: 4 страницы: 59-63

Скачать PDF:

ТҰЖЫРЫМ

Өзектілігі: гепатоцеллюлярлық карцинома (ГЦК) әлемдегі ең көп таралған қатерлі ісіктердің арасында алтыншы орын алады және адамның барлық қатерлі ісіктерінің 5,6%-ын құрайды. ЦКБ диагностикасы мен емдеудегі үміт күттіретін прогреске қарамастан, болжам қанағаттанарлықсыз болып қалуда, яғни 5 жылдық жалпы өмір сүру деңгейі 10,3%-дан төмен. Алайда, егер ерте анықтау және емдік араласу уақтылы жүргізілсе, өмір сүру деңгейі 50-74% жетуі мүмкін. Бірақ, өкінішке орай, ЦКБ жағдайларының шамамен 50%-ы кеш сатысында диагноз қойылады.
Зерттеудің мақсаты ГЦК жанындағы альфа-фетопротеин және дес-гамма-карбоксипротромбин серологиялық маркерлерінің тиімділігін салыстыру.
Әдістері: скрининг, ультрадыбыстық зерттеу, гепатоцеллюлярлық карциономаны ерте диагностикалау үшін онкомаркерлерді қолдану.
Нәтижелері: онкомаркерлерге жүргізілген зерттеулер кезінде дес-гамма-карбоксипротромбин (ДКП) пайдалану кезінде деңгейінің жоғарылауы ГЦК-мен ауыратын науқастардың 67%-ында байқалатын ерте диагностика жүргізуге болатындығы атап өтілді. Гепатоцеллюлярлық карциономаны ерте диагностикалау кезінде біз білетіндей, пациенттердің өмір сүру деңгейі 70%-ға дейін артады. DCP PIVKA-II ретінде де белгілі (К дәрумені немесе антагонист-II болмауынан туындаған ақуыз).
Қорытынды: К дәрумені немесе антагонист-II (PIVKA-II) болмауынан туындаған ақуыз, сонымен қатар дез-γ-карбоксипротромбин (DCP)-бұл ГЦК-ге тән тағы бір маркер. Сарысудағы PIVKA-II деңгейінің жоғарылауы ГЦК-мен байланысты болатын зерттеулер бар. Көптеген зерттеулер PIVKA-II ГЦК-ны бақылау үшін қолданылатынын және ұсыныста ұсынылғанын көрсетті жапондық бауыр қоғамы, PIVKA-II биомаркерінің анықтамасы өте жақсы нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Түйінді сөздер: гепатоцеллюлярлық карцинома, ақуыз, бауыр, биомаркер, сарысу.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Sharma R. Descriptive epidemiology of incidence and mortality of primary liver cancer in 185 countries: Evidence from GLOBOCAN 2018 // Jpn. J. Clin. Oncol. – 2020. – Vol. 50(12). – P. 1370-1379. https://doi.org/10.1093/jjco/hyaa130.
2. Arnold M., Abnet C.C., Neale R.E., Vignat J., Giovannucci E.L., McGlynn K.A., Bray F. Global Burden of 5 Major Types of Gastrointestinal Cancer // Gastroenterology. – 2020. – Vol. 159(1). – P. 335-349. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2020.02.068.
3. Bray F., Ferlay J., Soerjomataram I., Siegel R.L., Torre L.A. Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries // CA Cancer J. Clin. – 2018. – Vol. 68(9). – P. 394-424. https://doi.org/10.3322/caac.21492.
4. Kudo M., Matsui O., Izumi N., Iijima H., Kadoya M., Imai Y., Okusaka T., Miyayama S., Tsuchiya K., Ueshima K., Hiraoka A., Ikeda M., Ogasawara S., Yamashita T., Minami T., Yamakado K., Liver Cancer Study Group of Japan. JSH consensus-based clinical practice guidelines for the management of hepatocellular carcinoma: 2014 update by the liver cancer study group of Japan // Liver Cancer. – 2014. – Vol. 3(3-4). – P. 458-468. https://doi.org/10.1159/000343875.
5. Tsuchiya N., Sawada Y., Endo I., Saito K., Uemura Y., Nakatsura T. Biomarkers for the early diagnosis of hepatocellular carcinoma // World J. Gastroenterol. – 2015. – Vol. 21(37). – P. 10573-10583. https://doi.org/10.3748/wjg.v21.i37.10573.
6. Шайзадина Ф.М., Бейсекова М.М., Кутышева А.Т., Абуова Г.Т., Мендибай С.Т., Кудайбердиева С.М. Эпидемиологическая ситуация вирусных гепатитов в небольшом городе центрального Казахстана // Межд. Ж. Прикл. Фундам. Иссл. [Shajzadina F.M., Bejsekova M.M., Kutysheva A.T., Abuova G.T., Mendibaj S.T., Kudajberdieva S.M. E’pidemiologicheskaya situaciya virusnyx gepatitov v nebol’shom gorode central’nogo Kazaxstana // Mezhd. Zh. Prikl. Fundam. Issl. (in Russ.)]. – 2013. – №8(3) – С. 88-89. https://applied-research.ru/ru/article/view?id=3891.
7. Singal A.G., Pillai A., Tiro J. Early detection, curative treatment, and survival rates for hepatocellular carcinoma surveillance in patients with cirrhosis: a meta-analysis // PLoS Med. – 2014. – Vol. 11(4). – P. e1001624. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1001624.
8. Reichl P., Mikulits W. Accuracy of novel diagnostic biomarkers for hepatocellular carcinoma: an update for clinicians (review) // Oncol. Rep. –2016. – Vol. 36(2). – P. 613-625. https://doi.org/10.3892/or.2016.4842.
9. Singal A.G., Mittal S., Yerokun O.A., Ahn C., Marrero J.A., Yopp A.C., Parikh N.D., Scaglione S.J. Hepatocellular carcinoma screening associated with early tumor detection and improved survival among patients with cirrhosis in the US // Am. J. Med. – 2017. – Vol. 130(9). – P. 1099-1106. https://doi.org/10.1016/j.amjmed.2017.01.021.
10. White D.L., Thrift A.P., Kanwal F., Davila J., El-Serag H.B. Incidence of hepatocellular carcinoma in all 50 United States, from 2000 through 2012 // Gastroenterology. – 2017. – Vol. 152(4). – P. 812-820. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2016.11.020.
11. Marrero J.A., Ahn J., Reddy K.R., American college of gastroenterology. ACG clinical guideline: the diagnosis and management of focal liver lesions // Am J. Gastroenterol. – 2014. – 109(9). – P. 1328-1347. https://doi.org/10.1038/ajg.2014.213.
12. Axley P., Ahmed Z., Ravi S., Singal A.K. Hepatitis C virus and hepatocellular carcinoma: A narrative review // J. Clin. Transl. Hepatol. – 2018. – Vol. 6(1). – P. 79-84. https://doi.org/10.14218/JCTH.2017.00067.
13. Masuzaki R., Yoshida H., Omata M. Interferon reduces the risk of hepatocellular carcinoma in hepatitis C Virus-related chronic hepatitis/liver cirrhosis // Oncology. – 2010. – Vol. 78(1). – P. 17-23. https://doi.org/10.1159/000315225.
14. Nakamura S., Nouso K., Sakaguchi K., Ito Y.M., Ohashi Y., Kobayashi Y., Toshikuni N., Tanaka H., Miyake Y., Matsumoto E., Shiratori Y. Sensitivity and specificity of des-gamma-carboxy prothrombin for diagnosis of patients with hepatocellular carcinomas varies according to tumor size // Am. J. Gastroenterol. – 2006. – Vol. 101(9). – P. 2038-2043. https://doi.org/10.1111/j.1572-0241.2006.00681.x.
15. Bralic V. Hepatocellular carcinoma – news in diagnosis, follow up and treatment and role of family physician // Acta Med. Croatica. – 2015. – Vol. 69(4). – P. 327-331. https://hrcak.srce.hr/154162.
16. Malek N.P., Schmidt S., Huber P., Manns M.P, Greten T.F. The diagnosis and treatment of hepatocellular carcinoma // Dtsch. Arztebl. Int. – 2014. – Vol. 111(7). – P. 101-106. https://doi.org/10.3238/arztebl.2014.0101.
17. Lai S.W., Chen P.C., Liao K.F., Muo C.H., Lin C.C., Sung F.C. Risk of hepatocellular carcinoma in diabetic patients and risk reduction associated with anti-diabetic therapy: a population-based cohort study // Am. J. Gastroenterol. – 2012. – Vol. 107(1). – P. 46-52. https://doi.org/10.1038/ajg.2011.384.
18. Donadon V., Balbi M., Mas M.D., Casarin P., Zanette G. Metformin and reduced risk of hepatocellular carcinoma in diabetic patients with chronic liver disease // Liver Int. – 2010. – Vol. 30(5). – P. 750-758. https://doi.org/10.1111/j.1478-3231.2010.02223.x.
19. El-Serag H.B. Hepatocellular carcinoma // New Engl. J. Med. – 2011. – Vol. 365(12). – P. 1118-1127. https://doi.org/10.1056/NEJMra1001683.
20. Kitamura S., Kai K., Nakamura M., Tanaka T., Ide T., Noshiro H., Sueoka E., Aishima S. Cytological comparison between hepatocellular carcinoma and intrahepatic cholangiocarcinoma by image analysis software using touch smear samples of surgically resected specimens // Cancers (Basel). – 2022. – Vol. 14(9). – P. 2301. https://doi.org/10.3390/cancers14092301.
21. Benson A.B., D’Angelica M.I., Abbott D.E., Anaya D.A., Anders R., Are C., Bachini M., Borad M., Brown D., Burgoyne A., Chahal P., Chang D.T., Cloyd J., Covey A.M., Glazer E.S., Goyal L., Hawkins W.G., Iyer R., Jacob R., Kelley R.K., Kim R., Levine M., Palta M., Park J.O., Raman S., Reddy S., Sahai V., Schefter T., Singh G., Stein S., Vauthey J.N., Venook A.P., Yopp A., McMillian N.R., Hochstetler C., Darlow S.D. Hepatobiliary cancers, version 2.2021, NCCN clinical practice guidelines in oncology // J. Natl. Compr. Canc. Netw. – 2021. – Vol. 19(5). – P. 541-565. https://doi.org/10.6004/jnccn.2021.0022.
22. Peng Z.W., Zhang Y.J., Liang H.H., Lin X.J., Guo R.P., Chen M.S. Recurrent hepatocellular carcinoma treated with sequential transcatheter arterial chemoembolization and RF ablation versus RF ablation alone: a prospective randomized trial // Radiology. – 2012. – Vol. 262(2). – P. 689-700. https://doi.org/10.1148/radiol.11110637.
23. Chang C., Chau G.Y., Lui W.Y., Tsay S.H., King K.L., Wu C.W. Long-term results of hepatic resection for hepatocellular carcinoma originating from the noncirrhotic liver // Arch. Surg. – 2004. – Vol. 139(3). – P. 320-325. https://doi.org/10.1001/archsurg.139.3.320.
24. Sempokuya T., Wong L.L. Ten-year survival and recurrence of hepatocellular cancer // Hepatoma Res. – 2019. – Vol. 5. – P. 38. https://doi.org/10.20517/2394-5079.2019.013
25. Mulier S., Mulier P., Ni Y., Miao Y., Dupas B., Marchal G., De Wever I., Michel L. Complications of radiofrequency coagulation of liver tumours // Br. J. Surg. – 2002. – Vol. 89. – P. 1206-1222. https://doi.org/10.1046/j.1365-2168.2002.02168.x.