Е.Б. КУРАКБАЕВ^1,2, Б.С. ТУРДАЛИЕВА^1,3, К.О. УМБЕТОВ², Е.С. САРСЕКБАЕВ²

1. «Қазақстан медицина университеті «Қоғамдық денсаулық сақтау жоғарғы мектебі»» ЖШС, Алматы, Қазақстан Республикасы;
2. «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
3. «Қазақ дерматология және инфекциялық аурулар ғылымы орталығы» ШЖҚ РМК, Алматы, Қазақстан Республикасы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-4-70-46-50

ОӘЖ: 616.155.392:614.253.81

Жыл: 2023 шығарылуы: 70 номер: 4 беттер: 46-50

PDF файлын жүктеп алыңыз:

АҢДАТПА

Өзектілігі: Балалардағы қатерлі ісіктердің кең таралған түрлерінің бірі жедел лимфобластикалық лейкемия (ЖЛЛ). Шамамен 85 пайызы B-жасушалы және 15 пайызы Т-жасушалы ЖЛЛ барлық жағдайларынан. Гематологиялық қатерлі ісік диагнозы қойылған көптеген науқастар емдеудің белгілі бір кезеңінде қарқынды емдеу бөлімшесіне (ҚЕБ) жатқызуды қажет етеді.
Зерттеудің мақсаты – ҚЕБ-қа жатқызылған ЖЛЛ науқастарның клиникалық нашарлауы туралы өзекті әдеби деректерді зерттеу болып табылады. Олардың клиникалық маңыздылығы және ҚЕБ-ғы ЖЛЛ науқастардың клиникалық нашарлау себептері мен жағымсыз нәтижелердің болжамдық мәні.
Әдістері: Көлденең зерттеуге сипаттамалық тәсіл қолданылды. Біз 2016-2023 жылдар аралығында жарияланған дереккөздерді талдап, ЖЛЛ науқастарды ҚЕБ-қе жатқызудың негізгі себептері туралы деректерді жинадық.
Нәтижелері: Біріншіден, ЖЛЛ диагнозын алғаш рет қойғанда науқастың жасы өте маңызды. В-жасушалық ЖЛЛ емдеу басқа жас топтарына қарағанда 1 жастан 9 жасқа дейінгі аралықта жоғары нәтижелі. Екіншіден, диагноз қойылған кездегі лейкоциттердің бастапқы саны болжамды көрсеткіш болып табылады. Үшіншіден, ЖЛЛ-дің белгілі бір түрі емдеу болжамына әсер етеді. Тәуекел факторлар қосымша және жұқпалы аурулар, өкпе мен жүрек-қантамыр жүйесінің функцияларын бақылаудың және басқарудың маңыздылығын атап көрсетеді. ҚЕБ жатқызудың келесі негізгі себептері химиотерапиямен, инфекциямен және жоспардан тыс ауруханаға жатқызумен байланысты асқынулар болып табылады. Қалыпты қауіпті науқастармен салыстырғанда, жоғары қауіпті науқастарда ҚЕБ жатқызу жиілігі жоғары болды. Осы топ арасында ҚЕБ жатқызуды азайту үшін химиотерапия мен инфекцияларды бақылау маңызды болып табылады.
Қорытынды: химиотерапия, қосымша және жұқпалы аурулар, гипоксия және гемодинамиканың тұрақсыздығы – бұл науқастарды ҚЕБ жатқызудың қосымша себептері. Әр түрлі органдар мен жүйелерді бақылау өте маңызды.
Түйін сөздер: балалар, клиникалық нашарлау, қарқынды емдеу бөлімі, жедел лимфобластикалық лейкемия, жағдайдың нашарлауы.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Шервашидзе М.А., Валиев Т.Т. Совершенствование программ терапии острого лимфобластного лейкоза у детей: акцент на минимальную остаточную болезнь // Онкогематология. – 2020. – №15(3). – С.12-26 [Shervashidze M.A., Valiev T.T. Sovershenstvovanie programm terapii ostrogo limfoblastnogo lejkoza u detej: akcent na minimal’nuyu ostatochnuyu bolezn’ // Onkogematologiya. – 2020. – №15(3). – S.12-26 (in Russ.)] https://doi.org/10.17650/1818-8346-2020-15-3-12-26
2. Куракбаев Е.Б., Турдалиева Б.С., Манжуова Л.Н., Омарова К.О., Абдилова Г.К., Кусаинов А.З., Сапарбаев С.С., Щукин В.В. Международный опыт применения системы педиатрических признаков раннего предупреждения критических состояний у онкологических детей: обзор литературы // Онкология и Радиология Казахстана. – 2023. – №2 (68). – С. 69-75 [Kurakbaev E.B., Turdalieva B.S., Manzhuova L.N., Omarova K.O., Abdilova G.K., Kusainov A.Z., Saparbaev S.S., Shhukin V.V. Mezhdunarodnyj opyt primenenija sistemy pediatricheskih priznakov rannego preduprezhdenija kriticheskih sostojanij u onkologicheskih detej: obzor literatury // Onkologija i Radiologija Kazahstana. – 2023. – №2 (68). – S. 69-75 (in Russ.)]. https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-2-68-69-75
3. Kurakbayev Ye.B., Turdaliyeva B.S., Manzhuova L.N., Sсhukin V.V. Risk factors and early signs of critical conditions in children with acute lympho-blastic leukemia admitted to the intensive care unit // Онкология и Радиология Казахстана. – 2023. – №3 (69). – S. 38-46. https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-3-69-38-46
4. Ahmad I., Ghafoor T., Ullah A., Naz S., Tahir M., Ahmed S., Arshad A., Ali A., Khattack T.A., Batool F. Pediatric Acute Lymphoblastic Leukemia: Clinical Characteristics, Treatment Outcomes, and Prognostic Factors: 10 Years’ Experience From a Low- and Middle-Income Country // JCO Glob Oncol. – 2023. – Vol. 9. – Art. no. 2200288. https://doi.org/10.1200/GO.22.00288
5. Vijenthira A., Chiu N., Jacobson D., Freedman Z., Cheung M.C., Goddard S., Fowler R., Buckstein R. Predictors of intensive care unit admission in patients with hematologic malignancy // Sci. Rep. – 2020. – Vol. 10(1) – Art. no. 21145. https://doi.org/10.1038/s41598-020-78114-7
6. Безнос О.А., Гривцова Л.Ю., Попа А.В., Шервашидзе М.А., Серебрякова И.Н, Баранова О.Ю., Османов Е.А., Тупицын Н.Н. Определение минимальной остаточной болезни при В-линейных острых лимфобластных лейкозах с использованием подходов EuroFlow // Клин. онкогематол. – 2017. – № 10 (2). – С. 158-168 [Beznos O.A., Grivcova L.Yu., Popa A.V., Shervashidze M.A., Serebryakova I.N, Baranova O.Yu., Osmanov E.A., Tupicyn N.N. Opredelenie minimal’noj ostatochnoj bolezni pri V-linejnyx ostryx limfoblastnyx lejkozax s ispol’zovaniem podxodov EuroFlow // Klin. onkogematol. – 2017. – № 10 (2). – S.158-168 (in Russ.)]. https://doi.org/10.21320/2500-2139-2017-10-2-158-168
7. Чернышева О.А., Гривцова Л.Ю., Серебрякова И.Н., Купрышина Н.А., Шолохова Е.Н., Шервашидзе М.А., Палладина А.Д., Курдюков Б.В., Попа А.В., Тупицын Н.Н. Диагностика острых лимфобластных лейкозов из Т-линейных предшественников и подходы к мониторингу минимальной остаточной болезни // Клин. онкогематол. – 2019. – № 12(1). – С. 79-85 [Chernysheva O.A., Grivcova L.Yu., Serebryakova I.N., Kupryshina N.A., Sholoxova E.N., Shervashidze M.A., Palladina A.D., Kurdyukov B.V., Popa A.V., Tupicyn N.N. Diagnostika ostryx limfoblastnyx lejkozov iz T-linejnyx predshestvennikov i podxody k monitoringu minimal’noj ostatochnoj bolezni // Klin. onkogematol. – 2019. – № 12(1). –S.79–85]. https://doi.org/10.21320/2500-2139-2019-12-1-79-85
8. Беляева А.С., Ванько Л.В., Матвеева Н.К. Нейтрофильные гранулоциты, как регуляторы иммунитета. // Иммунология. – 2016. – № 37(2). – С. 129-133 [Belyaeva A.S., Van’ko L.V., Matveeva N.K. Nejtrofil’nye granulocity, kak regulyatory immuniteta. // Immunologiya. – 2016. – № 37(2). – S. 129-133 (in Russ.)]. https://doi.org/10.18821/0206-4952-2016-37-2-129-133
9. Валиев Т.Т. Лимфома Беркитта у детей: 30 лет терапии. // Педиатрия. – Ж. им. Г.Н. Сперанского. – 2020. – № 99(4). – С. 35–41 [Valiev T.T. Limfoma Berkitta u detej: 30 let terapii. // Pediatriya. – Zh. im. G.N. Speranskogo. – 2020. – № 99(4). – S. 35–41 (in Russ.)]. https://doi.org/10.24110/0031-403X-2020-99-4-35-42
10. American Cancer Society. Prognostic Factors in Childhood Leukemia (ALL or AML) . 30.11.2023.
11. Ranta S., Broman L.M., Abrahamsson J., Berner J., Fläring U., Hed Myrberg I., Kalzén H., Karlsson L., Mellgren K., Nilsson A., Norén-Nyström U., Palle J., von Schewelov K., Svahn J.E., Törnudd L., Heyman M., Harila-Saari A. ICU Admission in Children With Acute Lymphoblastic Leukemia in Sweden: Prevalence, Outcome, and Risk Factors // Pediatr Crit. Care. Med. – 2021. – Vol. 22(12). – P. 1050-1060. https://doi.org/10.1097/PCC.0000000000002787
12. Leahy A.B., Elgarten C.W., Li.Y., Huang Y.V., Fisher B.T., Delp D., Aplenc R., Getz K.D. Evaluation of Hospital Admission Patterns in Children Receiving Treatment for Acute Lymphoblastic Leukemia: What Does a Typical Leukemia Experience Look like? // Blood. – 2018. – Vol. 132(S1). – Art. no. 4763. https://doi.org/10.1182/blood-2018-99-119970
13. Rheingold S.R., Ji L., Xu X., Devidas M., Brown P.A., Gore L., Winick N.J., Carroll W.L., Hunger S., Raetz E.A., Loh M.L., BhojwaniD. Prognostic factors for survival after relapsed acute lymphoblastic leukemia (ALL): A Children’s Oncology Group (COG) study // Clinical Oncology – 2019. – Vol. 37(17). – Art. no. 10008. https://doi.org/10.1200/JCO.2019.37.15_suppl.10008
14. Ahmad I., Ghafoor T., Ullah A., Naz S., Tahir M., Ahmed S., Arshad A., Ali A., Khattack T.A., Batool F. Pediatric Acute Lymphoblastic Leukemia: Clinical Characteristics, Treatment Outcomes, and Prognostic Factors: 10 Years’ Experience From a Low- and Middle-Income Country // JCO Glob Oncol. – 2023. – Vol. 9. – Art. no. e2200288. https://doi.org/10.1200/GO.22.00288
15. Roberts K.G. Genetics and prognosis of ALL in children vs adults // Hematology Am. Soc. Hematol. Educ. Program – 2018. – Vol. 2018 (1). – P. 137-145. https://doi.org/10.1182/asheducation-2018.1.137
16. Dendir G., Awoke N., Alemu A., Sintayhu A., Eanga S., Teshome M., Zerfu M., Tila M., Dessu B.K., Efa A.G., Gashaw A. Factors Associated with the Outcome of a Pediatric Patients Admitted to Intensive Care Unit in Resource-Limited Setup: Cross-Sectional Study // Pediatric Health Med. Ther. – 2023. – Vol. 14. – P. 71-79. https://doi.org/10.2147/PHMT.S389404
17. Ungar S.P., Solomon S., Stachel A., Shust G.F., Clouser K.N., Bhavsar S.M., Lighter J. Hospital and ICU Admission Risk Associated With Comorbidities Among Children With COVID-19 Ancestral Strains // Clin. Pediatr. (Phila) – 2023. – Vol. 62 (9). – P. 1048-1058. https://doi.org/10.1177/00099228221150605
18. The Ottawa Hospital. ICU Medical Conditions . 30.11.2023
19. Society of Critical Care Medicine. Critical Care Statistics https://sccm.org/Communications/Critical-Care-Statistics. 30.11.2023
20. Kalicińska E., Kuszczak B., Dębski J., Szukalski Ł., Wątek M., Strzała J., Rybka J., Czyż J., Lech-Marańda E., Zaucha J., Wróbel T. Hematological malignancies in Polish population: what are the predictors of outcome in patients admitted to Intensive Care Unit? // Support. Care Cancer. – 2020. – Vol. 29. – P. 323-330. https://doi.org/10.1007/s00520-020-05480-3
21. Vijenthira A., Chiu N., Jacobson D., Freedman Z., Cheung M.C., Goddard S., Fowler R., Buckstein R. Predictors of intensive care unit admission in patients with hematologic malignancy // Sci. Rep. – 2020. – Vol. 10(1). – Art. no.21145. https://doi.org/10.1038/s41598-020-78114-7
22. Maeng C.V. Christiansen C.F., Liu K.D., Kamper P., Christensen S., Medeiros B.C., Østgård L.S.G. Factors associated with risk and prognosis of intensive care unit admission in patients with acute leukemia: a Danish nationwide cohort study // Leuk. Lymphoma. – 2022. – Vol. 63 (10). – P.2290-2300. https://doi.org/10.1080/10428194.2022.2074984
23. McLaughlin K., Stojcevski A., Hussein A., Moudgil D., Woldie I., Hamm C. Patient vital signs in relation to ICU admission in treatment of acute leukemia: a retrospective chart review // Hematology. – 2021. – Vol. 26 (1). – P. 637-647. https://doi.org/10.1080/16078454.2021.1966223