С.К. МЕНБАЕВ¹, С.К. МЕНБАЕВ^2,3, Д.Р. КАЙДАРОВА^1,3, Т.Г. ГОНЧАРОВА¹, Э.К. САПАРОВА⁴, Т.И. БЕЛИХИНА⁵, А.А. БОРОМБАЕВ¹, Р.К. РАСКАЛИЕВ¹, А.М. КАБДРАХИЕВА⁴, Қ.Қ. СҰЛТАНҒАЗИН⁶, Қ.Қ. СҰЛТАНҒАЗИН⁵

1. «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
2. «Хирургия институты» ЖШС, Алматы, Қазақстан Республикасы;
3. «С.Ж. Асфендияров атындағы қазақ ұлттық медицина университеті» АҚ, Алматы, Қазақстан Республикасы;
4. «Атырау облыстық онкологиялық диспансері» ШЖҚ КМК, Атырау, Қазақстан Республикасы;
5. «Абай обласының денсаулық сақтау өңірінің «Ядерлық медицина және онкология орталығы» ШЖҚ КМК, Семей, Қазақстан Республикасы;
6. «Шығыс Қазақстан денсаулық сақтау өңірінің көпсалалы онкология және хирургия орталығы» ШЖҚ КМК, Өскемен, Қазақстан Республикасы

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-4-70-12-17

ОӘЖ: 616.33-006.6-036.22-037

Жыл: 2023 шығарылуы: 70 номер: 4 беттер: 12-17

PDF файлын жүктеп алыңыз:

АҢДАТПА

Өзектілігі: Қазақстанда жыл сайын асқазан обыры (AО) ауруларының саны артып келеді. Сонымен, 2022 жылы 2915 адам анықталды (100 000 тұрғынға 15 адам), онкопатология құрылымында 3 орынды алады, бұл ретте асқазан обырының ерте формаларын анықтау көрсеткіші 10-20%-дан аспайды, асқынған түрлері – 40%-дан жоғары; Диагноз қойылған сәттен бастап бірінші жылы өлім-жітім артады (40% дейін).
Бастапқы кезеңде асқазанның обыры алды ауруларының сатысында диагностика жүргізу асқазан обырын ерте диагностикалау мәселесін шешудің жолы болып табылады. Жоғарғы асқазан-ішек жолдарының хирургиялық және шекаралық ауруларын (өңештің, асқазанның және он екі елі ішектің шырышты қабатындағы метапластикалық және диспластикалық өзгерістер мен аденокарциномалар және осы фоннан туындаған ерте обыры) дер кезінде диагностикалау және емдеу күрделі медициналық-әлеуметтік мәселе болып табылады.
Қазіргі уақытта өңештің, асқазанның және он екі елі ішектің ауруларын диагностикалаудың эндоскопиялық әдістері ең ақпараттылығы жоғары. Дегенмен, әдеттегі эндоскопиялық зерттеу кезінде обырға дейінгі өзгерістер (атрофия, метаплазия, дисплазия) ерекше белгілерге ие болмауы мүмкін. Осыған байланысты эндоскопиялық диагностика нәтижелерін жақсарту жолдарын іздестіру қажет. Қатерлі обырыға дейiнгi патология мен асқазан қатерлі обырын анықтауға бағытталған әдістердің бірі хромоскопия әдісi.
Зерттеудің мақсаты – Жапон асқазан обыры қоғамының (JGCA) морфологиялық жіктемесін Қазақстан халықына бейімдеу арқылы асқазан обырының ерте диагностикасының тиімділігін арттыру.
Әдістері: Хромоскопиялық әдіспен эндоскопиялық зерттеулер Қазақстан Республикасының 500 асқорыту жүйесі аурулары, бұрын анықталған асқазан обыры диагнозы жоқ және эндоскопиялық зерттеу кезінде алынған биопсияның морфологиялық зерттеулері, тәуекел тобын құра отырып жүргізілді. Жапон асқазан обыры қоғамына (JGCA) сәйкес (13-ші және 14-ші жарияланымдар).
Нәтижелер: 500 науқастан алынған биопсия үлгілерін морфологиялық зерттеу нәтижелері бойынша ауыр дисплазиясы бар 3(0,6%) жағдай анықталды. Бұл морфологиялық құрылым жақсы дифференциацияланған аденокарцинома ретінде жіктеледі. Анықталған науқастарға хирургиялық емдеу ұсынылады.
Қорытынды: Осылайша, қатерлі обырына айналу ықтималдығы өте жоғары мiндеттi қатерлі обырына дейiнгi жағдайлары асқазан обырын ерте диагностикалау үшін Жапон асқазан обыры қоғамының (JGCA) морфологиялық жіктемесін қолданудың маңыздылығын дәлелдейді және асқазанды эндоскопиялық зерттеуде хромоскопия әдісін қолдануды ұсынады.
Түйін сөздер: асқазан обыры (АО), хромоскопия, ауыр дисплазия, Жапон асқазан обыры қоғамының (JGCA) морфологиялық жіктемесі.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Кайдарова Д.Р., Шатковская О.В., Онгарбаев Б.Т., Сейсенбаева Г.Т., Ажмагамбетова А.Е., Жылкайдарова А.Ж., Лаврентьева И.К., Саги М.С. Показатели онкологической службы Республики Казахстан за 2022 год: статистические и аналитические материалы / под ред. Д.Р. Кайдаровой. – Алматы, 2023. – 430 с. [Kaidarova D.R., Shatkovskaya O.V., Ongarbaev B.T., Sejsenbaeva G.T., Azhmagambetova A.E., Zhylkaidarova A.Zh., Lavrent’eva I.K., Sagi M.S. Pokazateli onkologicheskoj sluzhby Respubliki Kazaxstan za 2022 god: statisticheskie i analiticheskie materialy / pod red. D.R. Kaidarovoi. – Almaty, 2023. – 430 s. (in Russ.)]. https://onco.kz/kz/news/pokazateli-onkologicheskoj-sluzhby-respubliki-kazahstan-za-2022-god/
2. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., Laversanne M., Soerjomataram I., Jemal A., Bray F. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries // CA Cancer J. Clin. – 2021. – Vol. 71(3), 209–249. https://doi.org/10.3322/caac.21660
3. Jung K.W., Won Y.J., Kong H.J., Oh C.M., Lee D.H., Lee J.S. Cancer statistics in Korea: incidence, mortality, survival, and prevalence in 2011 // Cancer Res Treat. 2014. – Vol. 46(2). – P. 109-123. https://doi.org/10.4143/crt.2014.46.2.109
4. Малихова О.А., Рябова В.Е., Лозовая В.В., Туманян А.О., Крыловецкая М.А., Халаев З.В. Ранний рак желудка: клиническое наблюдение // Рус. Мед. Ж-л. Мед. обозрение. – 2022. – №6(6). – С. 334-340 [Malihova O.A., Ryabova V.E., Lozovaya V.V., Tumanyan A.O., Kryloveckaya M.A., Halaev Z.V. Rannij rak zheludka: klinicheskoe nablyudenie // Rus. Med. Zh-l. Med. obozrenie. – 2022. – №6(6). – S. 334-340 (in Russ)]. https://doi.org/10.32364/2587-6821-2022-6-6-334-340
5. Власов В.В. Почему гастроэнтерология должна быть доказательной // Доказат. Гастроэнтерол. – 2013. – № 1. – С. 101-110 [Vlasov V.V. Pochemu gastroenterologiya dolzhna byt’ dokazatel’noj // Dokazat. Gastroenterol. – 2013. – № 1. – S. 101-110. (in Russ)]. https://publications.hse.ru/articles/116963939
6. Кашин С.В., Кайбышева В.О., Крайнова Е.А., Иваников И.О., Федоров Е.Д. Основные положения новых европейских рекомендаций «Принципы диагностики, лечения и наблюдения пациентов с предраковыми состояниями и изменениями желудка». Значение рекомендаций для российских специалистов // Доказат. Гастроэнтерол. – 2020. – №9(3). – С. 16‑31 [Kashin S.V., Kajbysheva V.O., Krajnova E.A., Ivanikov I.O., Fedorov E.D. Osnovnye polozheniya novyh evropejskih rekomendacij «Principy diagnostiki, lecheniya i nablyudeniya pacientov s predrakovymi sostoyaniyami i izmeneniyami zheludka». Znachenie rekomendacij dlya rossijskih specialistov // Dokazat. Gastroenterol. – 2020. – №9(3). – S. 16‑31 (in Russ)]. https://doi.org/10.17116/dokgastro2020903116
7. Santiago J.M.R., Sasako M., Osorio J. TNM-7th edition 2009 (UICC/AJCC) and Japanese Classification 2010 in Gastric Cancer. Towards simplicity and standardization in the management of gastric cancer // Cirugía Española. – 2011. – Vol. 89(5). – P. 275-281. https://doi.org/10.1016/j.ciresp.2010.10.011
8. Japanese Gastric Cancer Association. Japanese gastric cancer treatment guidelines 2010 (ver. 3) // Gastric Cancer. – 2011. – Vol. 14. – P. 113-123. https://doi.org/10.1007/s10120-011-0042-4.
9. Kato S., Krishnamurthy N., Banks K.C., De P., Williams K., Williams C., Leyland-Jones B., Lippman S.M., Lanman R.B., Kurzrock R. Utility of Genomic Analysis In Circulating Tumor DNA from Patients with Carcinoma of Unknown Primary // Cancer Res. – 2017. – Vol. 77(16). – P. 4238-4246. https://doi.org/10.1158/0008-5472.CAN-17-0628
10. Mabe K., Inoue K., Kamada T., Kato K., Kato M., Haruma K. Endoscopic screening for gastric cancer in Japan: Current status and future perspectives // Dig. Endosc. – 2022. – Vol. 34(3). – P. 412-419. https://doi.org/10.1111/den.14063.
11. Share S.K. Screening of gastric cancer in Asia // Best Pract. Res. Clin. Gastroenterol. – 2015. – Vol. 29(6). – P. 895-905. https://doi.org/10.1016/j.bpg.2015.09.013.
12. Hamashima C., Goto R. Potential capacity of endoscopic screening for gastric cancer in Japan // Cancer Sci. – 2017. – Vol. 108(1). – P. 101-107. https://doi.org/10.1111/cas.13100.
13. Muto M., Yao K., Kaise M., Kato M., Uedo N., Yagi K., Tajiri H. Magnifying endoscopy simple diagnostic algorithm for early gastric cancer (MESDA-G) // Dig. Endosc. – 2016. – Vol. 28(4). – P. 379-393. https://doi.org/10.1111/den.12638.
14. Yao K., Uedo N., Kamada T., Hirasawa T., Nagahama T., Yoshinaga S., Oka M., Inoue K., Mabe K., Yao T., Yoshida M., Miyashiro I., Fujimoto K., Tajiri H. Guidelines for endoscopic diagnosis of early gastric cancer // Dig Endosc. – 2020. – Vol. 32(5). – P. 663-698. https:/doi.org/10.1111/den.13684.
15. Chiarello M.M., Fico V., Pepe G., Tropeano G., Adams N.J., Altieri G., Brisinda G. Early gastric cancer: A challenge in Western countries // World J. Gastroenterol. – 2022. – Vol. 28(7). – P. 693-703. https://doi.org/10.3748/wjg.v28.i7.693.
16. Faria L., Silva J.C., Rodríguez-Carrasco M., Nunes P.P., Dinis-Ribeiro M., Libânio D. Gastric cancer screening: a systematic review and meta-analysis // Scandinavian Journal of Gastroenterology. – 2022. – Vol. 10(57). – P. 1178-1188, https://doi.org/10.1080/00365521.2022.2068966
17. Narii N., Sobue T., Zha L., Kitamura T., Iwasaki M., Inoue M., Yamaji T., Tsugane S., Sawada N. Effectiveness of endoscopic screening for gastric cancer: The Japan Public Health Center-based Prospective Study // Cancer Sci. – 2022. – Vol. 113(11). – P. 3922-3931. https://doi.org/10.1111/cas.15545.
18. Wu R., Yang C., Ji L., Fan Z.N., Tao Y.W., Zhan Q. Prevalence of gastric cancer precursors in gastroscopy-screened adults by family history of gastric cancer and of cancers other than gastric // BMC Cancer. – 2020. – Vol. 20(1). – P. 1110. https://doi.org/10.1186/s12885-020-07612-8.