Ш.К. ДАВАНОВ ¹, Л.С.МУСИНА ¹

1. НАО «Медицинский университет Караганды», Караганда, Республика Казахстан

DOI: https://www.doi.org/10.52532/2521-6414-2023-3-69-47-52

УДК: 616.36-006-089.168.1:613.2

Год: 2023 выпуск: 69 номер: 3 страницы: 47-52

Скачать PDF:

АННОТАЦИЯ

Актуальность: Оценка нутритивного статуса больных является первоочередной задачей для многих специалистов современной медицины. Заболеваемость онкологической патологией на фоне нутритивной недостаточности ежегодно возрастает на 65-85%. Нутритивный статус больных рекомендуется контролировать при уменьшении продолжительности жизни, ухудшении непосредственных и отдаленных результатов лечения, резистентности к лечению, снижении эффективности проводимой терапии и качества жизни. Раннее выявление нутритивной недостаточности и оценка нутритивного статуса больных позволяют своевременно назначить нутритивную терапию и оказывают положительный эффект до, во время и после операции, снижая частоту послеоперационных осложнений и сроки пребывания в стационаре. В данной статье показаны особенности оценки нутритивного статуса и методы коррекции лечебного питания.
Цель исследования – анализ эффективности питания онкологических больных в раннем послеоперационном периоде и определение оптимального способа его проведения.
Методы: Проведена сравнительная оценка клинической эффективности применения методов энтерального и парентерального питания в комплексе послеоперационных лечебных мероприятий на гепатопанкреатодуоденальной области.
Результаты: На 10-12 сутки после операции, 12 из 17 пациентов контрольной группы находились в состоянии нормального пищевого статуса согласно Субъективной Глобальной Оценке (SGA) и Индексу нутритивного риска (NRI), а 5 пациентов были в состоянии умеренного недоедания. С момента подключения энтерального питания (13-15 сутки), пациентов с признаками недоедания в данной группе не выявлялось. При анализе общего белка крови у обследуемых выявлено достоверное различие между средними значениями показателей в клинических группах в течение всего периода исследования (р<>0,05). В основной группе среднее содержание общего белка крови составило 62,5±10,0 г/л, в контрольной группе – 57,5±10,1г/л к 8 суткам послеоперационного периода. Изменение биохимического состава крови обусловлено объемом хирургического вмешательства, длительностью и характером операции.
Заключение: При использовании нутритивного питания у пациентов онкологического профиля, прооперированных по поводу опухолей гепатопанкреатодуоденальной области, в раннем послеоперационном периоде предпочтителен энтеральный путь введения питательных смесей при условии отсутствия выраженного пареза кишечника и гнойных выделений из желудка.
Ключевые слова: нутритивная недостаточность, нутритивная поддержка, рак, онкологические больные, энтеральное питание, парентеральное питание.

Список использованных источников:nal.kz/wp-content/uploads/2017/06/icon-pdf-small.gif” alt=”” width=”20″ height=”20″ />

АҢДАТПА

Өзектілігі: Қазіргі заманғы медицинада науқастардың тамақтану жағдайын бағалау көптеген клиникалық медицина мамандарының назарында. Онкологиялық патологиялардың ішінде тағамдық жетіспеушілік жағдайларының саны 65-85% жетеді және өсу үрдісі бар.
Науқастардың тамақтану жағдайының бұзылуы өмір сүру ұзақтығының қысқаруымен, емдеу нәтижелерінің дереу және ұзақ мерзімді көрсеткіштерінің нашарлауымен, терапияның төзімділігінің және өмір сүру сапасының төмендеуімен бірге жүреді.
Онкологиялық науқастардың тамақтану жағдайын ерте бағалау және қоректік заттардың жетіспеушілігін анықтау тамақтану терапиясын уақтылы бастауға мүмкіндік береді, операцияға дейінгі және операциядан кейінгі кезеңдердің өтуіне оң әсер етеді. Сайып келгенде, бұл операциядан кейінгі асқынулардың төмендеуіне әкеледі және науқастардың ауруханада болу ұзақтығын қысқартады. Мақалада онкологиялық науқастардың операциядан кейінгі ерте кезеңде тамақтану жағдайын бағалау ерекшеліктері мен клиникалық тамақтануды түзету әдістері көрсетілген.
Зерттеудің мақсаты – онкологиялық науқастарда операциядан кейінгі ерте кезеңде тағамдық тамақтанудың тиімділігін талдау және оны жүзеге асырудың оңтайлы әдісін анықтау.
Әдістері: Гепатопанкреатодуоденальды аймақта операциядан кейінгі емдік шаралар кешенінде тамақтануды қолдау әдістерін – энтеральді және парентеральді тамақтануды қолданудың клиникалық тиімділігіне салыстырмалы бағалау жүргізілді.
Нәтижелер: Операциядан кейінгі кезеңнің 10-12 күнінде бақылау тобындағы 17 пациенттің 12-сі Субъективті жаһандық бағалау (SGA) және тағамдық тәуекел индексі (NRI) бойынша қалыпты тамақтану күйінде, ал 5 адам күйде болды. орташа жеткіліксіз тамақтану. Парентеральді қоректену энтеральдіге ауысқаннан бері (13-15-ші күндері) – осы топта тамақтанбау белгілері бар науқастар анықталмады. Зерттелетіндердің жалпы қан ақуызын талдау зерттеудің бүкіл кезеңінде клиникалық топтардағы көрсеткіштердің орташа мәндері арасындағы айтарлықтай айырмашылықты көрсетті (p< 0,05). Негізгі топта жалпы қан ақуызының орташа мөлшері 62,5±10,0 г/л, бақылау тобында операциядан кейінгі кезеңнің 8 күніне 57,5±10,1 г/л. Қанның биохимиялық құрамын талдау нәтижелерінің өзгеруі хирургиялық араласудың көлеміне, операцияның ұзақтығы мен сипатына байланысты.
Қорытынды: Операциядан кейінгі ерте кезеңде гепато-панкреатодуоденальды аймақтың ісіктері бойынша операция жасалған онкологиялық науқастарда тағамдық тамақтануды қолданғанда, егер айқын ішек парезі және асқазаннан іріңді бөліністер болмаса, қоректік қоспаларды енгізудің энтеральді жолы қолайлы.
Түйін сөздер: тағамдық жетіспеушілік, тағамдық қолдау, қатерлі ісік, онкологиялық науқастар, энтеральді тамақтану, парентеральді тамақтану.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Хомяков В.М., Ермошина А.Д. Коррекция нутритивной недостаточности у онкологических больных с использованием готовых смесей для перорального питания (сипинга) // Иссл. Прак. Мед. – 2015. – №2(3). – С. 82-88. [Khomyakov V.M., Ermoshina A.D. Korrekcija nutritivnoj nedostatochnosti u onkologicheskih bol’nyh s ispol’zovaniem gotovyh smesej dlja peroral’nogo pitanija (sipinga) // Issl. Prakt. Med. – 2015. – №2(3). – S. 82-88. (in Russ.)]. https://doi.org/10.17709/2409-2231-2015-2-3-82-88
2. Галушко О.А. Нутритивная поддержка больных в отделении интенсивной терапии: старые правила и новые возможности // Мед. Неотл. Сост. – 2015. – №4. – С. 58-62. [Galushko O.A. Nutritivnaja podderzhka bol’nyh v otdelenii intensivnoj terapii: starye pravila i novye vozmozhnosti // Med. Neotl. Sost. – 2015 – №4. – S. 58-62. (in Russ.)]. https://cyberleninka.ru/article/n/nutritivnaya-podderzhka-bolnyh-v-otdelenii-intensivnoy-terapii-starye-pravila-i-novye-vozmozhnosti
3. Овчинникова А.И., Гордеев С.С., Ковалева Ю.Ю., Иванов В.А., Байчоров А.Б., Расулов А.О. Периоперационная нутритивная поддержка больных колоректальным раком // Онкол. Колопроктол. – 2016. – Т. 6, №4. – С. 9-12 [Ovchinnikova A.I., Gordeev S.S., Kovaleva Yu.Yu., Ivanov V.A., Baichorov A. B., Rasulov A. O. Perioperacionnaja nutritivnaja podderzhka bol’nyh kolorektal’nym rakom // Onkol. Koloproktol. – 2016. – Т. 6, №4. – S. 9-12 (in Russ.)] https://doi.org/10.17650/2220-3478-2016-6-4-9-12
4. Снеговой А.В., Лейдерман И.Н., Салтанов А.И., Сельчук В.Ю. Основные принципы и технологии клинического питания в онкологии: метод. рук-во для врачей. – М., 2009 [Osnovnye principy i tehnologii klinicheskogo pitanija v onkologii: Metodicheskoe rukovodstvo dlja vrachej. – M., 2009 (in Russ.)].
5. Даванов Ш.К., Кабильдина Н.А. Особенности нутритивной поддержки в раннем послеоперационном периоде у онкологических пациентов // Астана Мед. Ж. – 2019. – №3 (101). – С. 288-294 [Davanov SH.K., Kabyldina N.A. Osobennosti nutritivnoy podderzhki v rannem posleoperatsionnom periode u onkologicheskikh bol’nykh // Astana Med. J. – 2019. – № 3 (101). – S. 288-294 (in Russ.)]. https://pps.kaznu.kz/kz/Main/FileShow2/156066/75/123/1588/Есимсиитова%20Зура%20Беркутовна/2020/1
6. Даванов Ш.К., Оразбаев Б.А, Полуэктова Я.Л., Кабилдина Н.А., Циалковская-Руш А., Дегембаев С.С., Воротынцев Н.С. Оценка динамики основного обмена у пациентов онкологического профиля в раннем послеоперационном периоде при проведении раннего энтерального питания // Астана Мед. Ж. – 2019. – №4(102). – С. 172-178. [Davanov Sh.K., Orazbaev B.A, Polujektova Ja.L., Kabildina N.A., Cialkovskaja-Rush A., Degembaev S.S., Vorotyncev N.S. Ocenka dinamiki osnovnogo obmena u pacientov onkologicheskogo profilja v rannem posleoperacionnom periode pri provedenii rannego jenteral’nogo pitanija // Astana Med. J. – 2019. – №4 (102). – S. 172-178. (in Russ.)]. https://amu.edu.kz/upload/iblock/4fc/4fc5b1563150dd0f09caea1df077a652.pdf
7. Petzel M.Q.B., Hoffman L. Nutrition Implications for Long-Term Survivors of Pancreatic Cancer Surgery // Nutr. Clin. Pract. – 2017. – Vol. 32(5). – P. 588-598. https://doi.org/10.1177/0884533617722929
8. Prasad N., Sinha A., Gupta A., Bhadauria D., Manjunath R., Kaul A., Sharma R.K.. Validity of nutrition risk index as a malnutrition screening tool compared with subjective global assessment in end-stage renal disease patients on peritoneal dialysis // Indian J. Nephrol. – 2016. – Vol. 26(1). – P. 27-32. https://doi.org/10.4103/0971-4065.158449
9. Yang F., Wei L., Huo X., Ding Y., Zhou X., Liu D. Effects of early postoperative enteral nutrition versus usual care on serum albumin, prealbumin, transferrin, time to first flatus and postoperative hospital stay for patients with colorectal cancer: A systematic review and meta-analysis // Contemp. Nurse. – 2018. – Vol. 54(6). – P. 561-77. https://doi.org/10.1080/10376178.2018.1513809
10. Na B.G., Han S.S., Cho Y.A., Wie G.A., Kim J.Y., Lee J.M., Lee S.D., Kim S.H., Park S.J.. Nutritional Status of Patients with Cancer: A Prospective Cohort Study of 1,588 Hospitalized Patients // Nutr. Cancer. – 2018. – Vol. 70(8). – P. 1228-1236. https://doi.org/10.1080/01635581.2019.1578392
11. Liu F.F., Wang L.M., Rong W.Q., Wu F., Wu J.X. Clinical effectiveness of postoperative nutritional support in patients undergoing hepatectomy for hepatocellular carcinoma // Zhonghua Zhong Liu Za Zhi. – 2018. – Vol. 40(10). – P. 787-792. https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0253-3766.2018.10.012
12. Mariette C. Immunonutrition // Journal of Visceral Surgery. – 2015. – Vol. 1(152). – P. 14-17. https://doi.org/10.1016/s1878-7886(15)30005-9
13. Aprile G., Basile D., Giaretta R., Schiavo G., La Verde N., Corradi E., Monge T., Agustoni F., Stragliotto S. The Clinical Value of Nutritional before and during Active Cancer Treatment // Nutrients. – 2021. – Vol. 13(4). – P. 1196. https://doi.org/10.3390/nu13041196
14. Gianotti L., Besselink M.G., Sandini M., Hackert T., Conlon K., Gerritsen A., Griffin O., Fingerhut A., Probst P., Abu Hilal M., Marchegiani G., Nappo G., Zerbi A., Amodio A., Perinel J., Adham M., Raimondo M., Asbun H.J., Sato A., Takaori K., Shrikhande S.V., Del Chiaro M., Bockhorn M., Izbicki J.R., Dervenis C., Charnley R.M., Martignoni M.E., Friess H., De Pretis N., Radenkovic D., Montorsi M., Sarr M.G., Vollmer C.M., Frulloni L., Büchler M.W., Bassi C. Nutritional support and therapy in pancreatic surgery: A position paper of the International Study Group on Pancreatic Surgery (ISGPS) // Surgery. – 2018. – Vol. 164(5). – P. 1035-1048. https://doi.org/10.1016/j.surg.2018.05.040
15. Jiang Z., Wen C., Wang C., Zhao Z., Bo L., Wan X., Deng X. Plasma metabolomics of early parenteral nutrition followed with enteral nutrition in pancreatic surgery patients // Sci. Rep. – 2019. – Vol. 9(1). – P. 18846. https://doi.org/10.1038/s41598-019-55440-z
16. Takagi K., Domagala P., Hartog H., Van Eijck C., Groot Koerkamp B. Current evidence of nutritional therapy in pancreatoduodenectomy: Systematic review of randomized controlled trials // Ann. Gastroenterol Surg. – 2019. – Vol. 3(6). – P. 620-629. https://doi.org/10.1002/ags3.12287
17. Castillo-Martínez L., Castro-Eguiluz D., Copca-Mendoza E.T., Pérez-Camargo D.A., Reyes-Torres C.A., Ávila E.A., López-Córdova G., Fuentes-Hernández M.R., Cetina-Pérez L., Milke-García M.D.P. Nutritional Assessment Tools for the Identification of Malnutrition and Nutritional Risk Associated with Cancer Treatment // Rev. Invest. Clin. – 2018. – Vol. 70(3). – P. 121-125. https://doi.org/10.24875/RIC.18002524
18. Weimann A., Braga M., Carli F., Higashiguchi T., Hübner M., Klek S., Laviano A., Ljungqvist O., Lobo D.N., Martindale R, Waitzberg D.L., Bischoff S.C., Singer P. ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery // Clin. Nutr. – 2017. – Vol. 36(3). – P. 623-650. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2017.02.013
19. Bozzetti F., Mariani L. Perioperative nutritional support of patients undergoing pancreatic surgery in the age of ERAS // Nutrition. – 2014. – Vol. 30.(11-12). – P. 1267-1271. https://doi.org/10.1016/j.nut.2014.03.002
20. Gilliland T.M., Villafane-Ferriol N., Shah K.P., Shah R.M., Tran Cao H.S., Massarweh N.N., Silberfein E.J., Choi E.A., Hsu C., McElhany A.L., Barakat O., Fisher W., Van Buren G. Nutritional and Metabolic Derangements in Pancreatic Cancer and Pancreatic Resection // Nutrients. – 2017. – Vol. 9(3). – P. 243. https://doi.org/10.3390/nu9030243